ជំងឺកូវីដរយៈពេលវែង កំពុងគំរាមគំហែងដល់កុមារតូចៗ និងក្មេងវ័យជំទង់

ខណៈ​ដែល​យុវជន​វ័យ​ជំទង់​ និង​កុមារ​នានា ត្រៀម​ខ្លួន​​ត្រឡប់​ទៅ​សាលារៀន​វិញ​ យុវជន​ជំទង់​ និង​កុមារ​ដទៃ​ទៀត​ កំពុង​ព្យាយាម​​ព្យាបាល​ផល​ប៉ះពាល់លើ​ស​រ​សៃប្រ​សា​ទ រាងកាយ ឬ ផ្លូវ​ចិ​ត្ត បន្សល់​ដោយ​ជំងឺ​កូវី​ដ​-១៩​ ។ ជារឿយៗ​ គេហៅ​ថា​ជំងឺនេះ​ថា​ «ជំងឺកូវីដ​រយៈ​ពេល​វែង» ដោយ​សារ​រោគ​សញ្ញា​ និង​រយៈ​ពេល​ក្នុង​ការ​ព្យាបាល​របស់​វា​មាន​រយៈ​ពេល​យូរ​។ នេះ​បើតាម​ឱ្យដឹងពីសារព័ត៌មាន​ញូយ៉ក​​ថែមស៍​​។

ការសិក្សា​ បាន​ប៉ាន់​ប្រ​មា​ណថា​ ជំងឺ​កូវីដ​-១៩ បង្កផល​ប៉ះពាល់​ដល់​​មនុស្ស​ពេញ​វ័យ​ចន្លោះ​ពី​ ១០ ទៅ ៣០ ភាគរយ ​ក្រោយ​ឆ្លងវីរុសនេះ។ ការប៉ាន់ស្មាន​ពី​ការសិក្សាមួយ​ចំនួន​លើ​ផល​ប៉ះពាល់​លើ​កុមារ​ និង​ក្មេង​វ័យ​ជំទង់​​រហូត​ម​កដ​ល់​ពេ​លនេះ​ មាន​លក្ខណៈ​ខុស​ពី​ផល​ប៉ះពាល់​លើ​មនុស្ស​ពេញ​វ័យ​។ លោក​វេជ្ជបណ្ឌិត​  Francis Collins ប្រធាន​វិ​ទ្យា​ស្ថា​ន​ជា​តិ​សុ​ខភាព​ កាល​ពីខែ មេសា បា​ន​​ដ​ក​ស្រ​ង់​កា​រសិក្សាស្រាវជ្រាវ​មួយ​ ដែល​បង្ហាញ​ពី​ផល​ប៉ះពាល់​លើ​យុវជន​​ ចន្លោះ​ពី ១១% ទៅ ១៥% និង​បន្សល់​ដោយ​ផល​វិ​បា​ក​រ​យៈ​ពេ​លវែ​ងនេះ​​ ដែ​លអាច​រំខាន​ដល់​​​​លក្ខខណ្ឌ​នានារបស់​ពួក​គេ​ដូច​ជា​ទៅសាលា​រៀន​ជាដើម​។

បញ្ហា​ប្រឈ​ម​ ចំ​​ពោះ​អ្ន​ក​ជំងឺ​វ័​យ​ក្មេ​ង កើ​ត​ឡើ​ង ដោ​យ​សា​រ​ក​រ​ណី​កុ​មារ​ ដែល​ឆ្លង​កូវីដ​​-១៩ កើន​ឡើង​យ៉ាង​ខ្លាំង​ ដែ​ល​ប​ណ្តា​ល​មក​ពី​កា​រប្រែ​ប្រួ​ល​វ៉ារ៉្យង់​ឌែល​តា​លើ​​កុមារ​អាយុក្រោម ១២ ទៅ ១៧ ឆ្នាំ​ ដែល​ទើ​បតែ​​ចាក់វ៉ា​ក់សាំង​បាន​ពាក់​កណ្ដាល​ និង​មិន​ទាន់​បាន​ចាក់​។

វេជ្ជបណ្ឌិត​ដដែល​នេះ​ និយាយថា​សូ​ម្បី​តែ​យុ​វ​ជន​ដែ​ល​មាន​កា​រឆ្ល​ង​មេរោគ​ដំបូង​ក្នុង​កម្រិត​ស្រាល​ ឬ មិ​ន​មា​នរោ​គ​ស​ញ្ញាសោះ ក៏​អា​ច​ត្រូវ​ប្រឈម​នឹង​​​«ជំ​ងឺ​កូវីដ​រយៈ​ពេល​វែង»​ដែរ ដែល​បង្ក​ឱ្យ​មានភាព​ស្មុគ​ស្មាញ​ពេល​ខ្លះ​ មាន​ប​ញ្ហា​ដែ​លរំ​ខា​នដល់​កា​រ​រៀ​ន​សូ​ត្រ​ ការគេង សកម្មភាព​ក្រៅម៉ោង និង​ទិ​ដ្ឋភា​ព​ផ្សេ​ង​ទៀ​ត​នៃ​ជី​វិត​។

វេជ្ជបណ្ឌិត Avindra Nath ប្រធាន​ផ្នែ​ក​ជំងឺ​ឆ្ល​ងនៃ​​ប្រព័​ន្ធ​ប្រ​សា​ទ​នៅ​វិ​ទ្យា​ស្ថា​ន​ជា​តិ​ជំ​ងឺស​រ​សៃ​ប្រ​សា​ទ​ និង​ជំ​ងឺ​ដាច់​ស​រ​សៃ​ឈា​ម​ខួ​រ​ក្បាល​ បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ផ​​លប៉ះ​ពា​ល់​ ដែល​អា​ច​កើ​ត​មា​ន​គឺធំ​ធេ​ង​ណាស់​។ ខ្ញុំ​ចង់​និ​យាយ​ថា​ ពួកគេស្ថិតក្នុង​វ័យ​លូត​លាស់ វ័យ​ផ្លាស់​ប្ដូរ​។ ក្រោយ​ពួក​គេ​ ត្រូវប្រឈម​នឹង​ការ​ដើរ​យឺត​ជាង​គេ​ ដោយ​សារ​តែ​ត្រូ​វ​ប្រឈម​នឹង​ជំងឺ​កូវីដ​ ក៏​អាច​ធ្វើ​​ឱ្យ​ពួក​គេ​បាត់​បង់​ទំ​នុ​ក​ចិ​ត្តលើ​ខ្លួ​ន​ឯ​ងដែ​រ​»។​

វេជ្ជបណ្ឌិត​ Molly Wilson-Murphy អ្នកឯកទេសខាងជំងឺឆ្លងទាក់ទងនឹងប្រព័ន្ធប្រសាទនៅ​ ​ម​ន្ទី​​រពេ​ទ្យ​កុ​មា​រ​បូស្តុន​ ជា​ក​ន្លែង​ ដែល​​ក​ម្មវិ​ធី​មួ​យ​សិក្សា​ពី​អ្ន​​ក​ជំ​ងឺ​កូវីដ​រយៈ​ពេល​វែង​ទូទាំងប្រទេស​ បាន​ឱ្យដឹងថា​៖ «យើង​ឃើញ​នូវ​ផល​វិបាក​ ដូចជា​អស់កម្លាំង ឈឺក្បាល អ័ព្ទ​ក្នុង​ខួរក្បាល ការចងចាំ​ចុះ​ខ្សោយ​ និង​ពិ​បាក​ផ្តោ​ត​អា​រ​ម្មណ៍ កា​ររំខាន​ដំណេក កា​រ​ផ្លា​ស់​ប្តូ​រក្លិន និង​​រស​ជា​តិ​ជា​ប​ន្ត​បន្ទា​ប់​”​ ​។​ ប្រសិន​បើ ក្មេងៗ​ឆ្លង​ កូវីដ​ហើយ​ យក​ទៅ​ស​ម្រា​ក​ព្យាបា​ល​នៅ​មន្ទី​រ​ពេទ្យទេ​ អាកា​រៈ​របស់​ពួក​គេ​នឹង​បាត់​ទៅណា​ងាយៗទេ​ ឬ​ពួ​ក​គេ​ហាក់​ដូ​ច​ជាធូ​រ​ស្បើ​យ​ទាំង​ស្រុ​ង ហើយ​ប​ន្ទា​ប់​ម​ក​ពីរ​បី​សប្តា​ហ៍ ឬ មួយ​ខែ​ក្រោយមក ពួកគេ​ចាប់​ផ្ដើម​ចេញ​រោគ​សញ្ញា​បន្ត​»។

វេជ្ជបណ្ឌិត Amanda Morrow សហប្រធាន​​គ្លីនិ​ក​កុ​មា​រ​ ក្រោយ​កូវីដ-១៩ នៅវិទ្យាស្ថាន​កេណ្ណឌីក្រៀជឺ (Kennedy Krieger Institute) ​នៅ​បលធីម័រ​ បាននិយាយថា​ ការព្យា​បា​ល​ទា​ន់​ពេ​ល​​អា​ច​ជួ​យ​ឱ្យ​ជា​សះ​ស្បើយ​​ឡើង​វិញ​។ ប៉ុន្តែ ពួ​កគេ​ត្រូ​វ​ការ​អ្ន​ក​ឯ​កទេ​ស និង​វិ​ធីសា​ស្រ្ត​ជា​ច្រើន​ រួម​មា​នកា​​រធ្វើ​លំ​ហា​ត់​ប្រាណ​កា​រ​ព្យាបាល​អាកប្បកិរិយា​ យ​ល់​ដឹ​ងកា​​រកែ​​ប្រែការ​គេង និង​កា​រ​ប្រើ​ថ្នាំ​ សម្រាប់​ប​ញ្ហា​ដូចជា បញ្ហាផ្លូវ​ដង្ហើម និង​ក្រ​ពះពោះ​វៀ​ន​ជាដើម​។

រោគសញ្ញា​នៃ​ជំងឺ​កូវីដ​រយៈ​ពេល​វែង​ខ្លះ​ មាន​ផ​ល​ប៉ះ​ពា​ល់ដល់​​ខួរក្បាល​ផងដែរ​។ អ្នកជំនាញ​និយាយ​ថា​ អ្នក​ខ្លះ​អាច​នឹង​មាន​អាការៈ​​មិន​ស្រួលខ្លួន​ (ស្រដៀង​នឹង​អការៈ​ក្រោយ​ពេល​ស​ម្រា​ល​កូន)​ អស់​​​កម្លាំង​កាយ​ ឬ ផ្លូ​វ​ចិត្ត​ ​អ​ស់​កម្លាំ​ង​រ៉ាំ​រ៉ៃ​។ អ្នក​ជំ​ងឺ​​​ខ្លះ​​​​អាច​វិវ​​ត្ត​ទៅជា​រោ​គ​សញ្ញា​ជំងឺ POTS ដែល​​មាន​ការ​ឈឺក្បាល​កម្រិត​ស្រាល​ និង​ច​ង្វា​ក់​បេះ​ដូ​ងលោ​ត​នៅ​ពេ​ល​ក្រោកឈ​​រ។

ការសិក្សា​ខ្លះ​រាយកា​រ​ណ៍​ពី​សមា​​មាត្រ​ខ្ព​ស់​នៃ​ក្មេង​វ័យជំទង់​​ ដែ​ល​អាច​ប្រឈម​នឹង​បញ្ហា​ទាំង​នេះ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​វែង​នោះ​គឺ​ដោយសា​រតែ​ក្មេ​ងជំទង់​ ត្រូវ​ប្រឈម​នឹង​ រោគ​សញ្ញាមួ​យចំនួន​ ដែល​រំ​ខាន​​ច្រើ​នជា​ង​ ឬ ដោយសារ​តែ​ក្រោ​យ​ពេល​ពេញ​វ័​យ​អ័​រម៉ូ​ន អា​ច​បង្កើ​នកា​រ​ឆ្លើ​យ​ត​​ប​រ​ប​ស់​ប្រ​ព័​ន្ធ​កា​​រ​ពា​រ។

ការសិក្សា​នៅ​ខែ​មេសា ដោ​យ​កា​រិ​​​យា​ល័​យ​ស្ថិ​តិ​ជាតិ​រ​ប​ស់​ច​ក្រភ​ព​អង់គ្លេស បា​ន​រ​ក​ឃើ​ញ​ថា ប្រមាណ ៩,៨% ​នៃ​ក្មេងអាយុ ២-១១ ឆ្នាំ​ និង ១៣% នៃក្មេងអាយុ ១២-១៦ ឆ្នាំ ដែ​ល​ឆ្ល​ងកូវីដ​ មាន​រោគ​សញ្ញាប​ន្ត​នៅ​ ​៥ ​សប្តា​​ហ៍ក្រោ​យ​។ ប​​ន្ទាប់ពី ​១២ សប្តាហ៍​ក្រោយ​ អត្រា​នៃ​ការ​មាន​រោគ​សញ្ញារ​នៅ​តែ​ច្រើន​​ដដែល​ពោល​គឺមានប្រមាណ ៧.៤% ចំពោះក្រុមក្មេង ​និ​ង​ ​៨.​២​%​ ​នៅ​ក្នុ​ង​ក្រុ​មជំទង់​​។

ប្រភព៖ BBC

ឆាយ រត្ថា
ឆាយ រត្ថា
លោក ឆាយ រត្ថា ជាបុគ្គលិកផ្នែកព័ត៌មានវិទ្យា នៃអគ្គនាយកដ្ឋានវិទ្យុ និងទូរទស្សន៍ អប្សរា
ads banner
ads banner
ads banner