ខួបទី២០ ការវាយប្រហារថ្ងៃ១១ កញ្ញា៖ ប្រជាជនអាហ្វហ្គានីស្ថានបន្ទោសការចាកចេញរបស់អាមេរិកចំពោះបញ្ហារបស់ពួកគេ
ប្រជាជនអាហ្វហ្គានីស្ថាននៅក្រុងកាប៊ុលបានសម្ដែងកំហឹង និងអារម្មណ៍ថាអាមេរិកបានក្បត់ ខណៈពេលនៃការប្រារព្ធខួបទី ២០ នៃការវាយប្រហារភេរវកម្មថ្ងៃ ១១ កញ្ញា ដែលជំរុញឱ្យអាមេរិកឈ្លានពានប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន និងទម្លាក់ក្រុមតាលីបង់ចេញពីអំណាច។
បន្ទាប់ពីការកាន់កាប់អស់រយៈពេលពីរទសវត្សរ៍ បេសកកម្មយោធាអាមេរិក ដែលជាញឹកញាប់មិនបានបំពេញគោលដៅតាមពេលកំណត់ និងតែងតែអះអាងថាការផ្លាស់ប្ដូរទៅមុខកាន់តែខិតជិត បានដកចេញភ្លាមៗពីអាហ្វហ្គានីស្ថានកាលពីខែមុន ដែលបង្កឱ្យមានការដួលរលំយ៉ាងឆាប់រហ័សនៃរដ្ឋាភិបាលដែលគាំទ្រដោយលោកខាងលិច និងការវិលត្រឡប់មកកាន់អំណាចវិញរបស់តាលីបង់។
ការដកចេញដ៏ចលាចលនេះចាប់ផ្ដើមការព្យាករខុសអំពីសមត្ថភាពរបស់រដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្គានីស្ថាន ដែលអាមេរិកព្យាករថាអាចទប់ទល់នឹងការវាយប្រហាររបស់ក្រុមតាលីបង់បានយ៉ាងហោចណាស់មួយឆ្នាំកន្លះ។ បន្ទាប់ពីការដួលរលំរបស់រដ្ឋាភិបាល អាមេរិកបានរំពឹងលើការការពាររបស់សត្រូវខ្លួនដើម្បីបន្តការជម្លៀស ហើយបញ្ចប់ដោយការវាយប្រហារអាកាសមួយដែលសម្លាប់ជនស៊ីវិលជាង១០នាក់ រួមទាំងកុមារផងដែរ។
«សំណាងអាក្រក់ដែលយើងកំពុងជួបប្រទះនាពេលនេះ គឺដោយសារតែអាមេរិក» បុរសវ័យក្មេងមួយរូបប្រាប់សារព័ត៌មានរ៉យទ័រ។
«បន្ទាប់ពីព្រឹត្តិការណ៍ថ្ងៃទី ១១ ខែកញ្ញា បានកើតឡើង ជនជាតិអាមេរិកបាននៅក្នុងប្រទេសរបស់យើងអស់រយៈពេល ២០ ឆ្នាំដើម្បីផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន» ប្រជាជនក្រុងកាប៊ុលមួយរូបទៀតនិយាយបែបនេះ ហើយបន្តទៀតថា៖ «ពួកគេបានយកផលប្រយោជន៍ដែលពួកគេមាននៅក្នុងចិត្តអស់រយៈពេល ២០ ឆ្នាំមកហើយ ខណៈដែលយើងមិនទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍អ្វីពីពួកគេ។ ពួកគេបានបន្សល់ប្រទេសក្នុងស្ថានភាពច្របូកច្របល់»។
ចាប់តាំងពីការចាកចេញរបស់អាមេរិក ការព្រួយបារម្ភជាច្រើនបានលេចឡើងអំពីអនាគតរបស់ប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន។
អាហ្វហ្គានីស្ថានកំពុងប្រឈមជាមួយបញ្ហាជាច្រើនដូចជាការធ្លាក់តម្លៃនៃរូបិយប័ណ្ណ ការឡើងតម្លៃម្ហូបអាហារ និងឥន្ធនៈ និងកង្វះសាច់ប្រាក់តាមបណ្ដាធនាគារឯកជន។ បន្ថែមពីលើនេះទៅទៀតទ្រព្យសម្បត្តិធនាគារកណ្ដាលអាហ្វហ្គានីស្ថានជិត ១០ ពាន់លានដុល្លារ បច្ចុប្បន្នត្រូវបានបង្កកនៅក្រៅប្រទេស ហើយត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាឧបករណ៍ដ៏សំខាន់ក្នុងការចរចាជាមួយរដ្ឋបាលថ្មីនេះ។
កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍អង្គការសហប្រជាជាតិ (USAID) រៀបរាប់នៅក្នុងរបាយការណ៍មួយថាប្រមាណ ៩៧ ភាគរយនៃប្រជាជនអាហ្វហ្គានីស្ថានអាចធ្លាក់ក្រោមខ្សែបន្ទាត់នៃភាពក្រីក្រប្រសិនបើវិបត្តិនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសនេះមិនត្រូវបានដោះស្រាយ។
ឥឡូវនេះ ៧២ ភាគរយនៃប្រជាជនអាហ្វហ្គានីស្ថានគឺស្ថិតក្រោមខ្សែបន្ទាត់នេះរួចទៅហើយ។ ជាងពាក់កណ្ដាលនៃប្រជាជនអាហ្វហ្គានីស្ថានគឺរំពឹងទៅលើជំនួយមនុស្សធម៌ពីសមាគមអន្តរជាតិ ដែលត្រូវបានកាត់បន្ថយបន្ទាប់ពីការចាកចេញរបស់អាមេរិក។
ជាធម្មតាប្រទេសដែលស្ថិតក្នុងស្ថានភាពបែបនេះអាចរំពឹងលើមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ ធនាគារពិភពលោក និងស្ថាប័នអន្តជាតិដទៃទៀត ដើម្បីជួយកែទម្រង់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគមួយចំនួនបានគិតថា រឿងនេះអាចនឹងមិនកើតឡើងក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថានក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់តាលីបង់។
អង្គការសហប្រជាជាតិ (អ.ស.ប) បានអំពាវនាវសុំជំនួយបន្ថែមទៀតជិត ២០០ លានដុល្លារសម្រាប់ជំនួយសង្គ្រោះជីវិតនៅអាហ្វហ្គានីស្ថាន បន្ទាប់ពីការចូលកាន់អំណាចរបស់តាលីបង់ ដែលបង្កឱ្យមានការជម្លៀសបុគ្គលិកផ្ដល់ជំនួយ និងការកាត់បន្ថយថវិកាជាបន្តបន្ទាប់។
ចាប់តាំងពីវិលត្រឡប់មកកាន់អំណាចវិញកាលពីខែមុនក្រុមតាលីបង់បានតែងតាំងគណៈរដ្ឋមន្ត្រីស្តីទីមួយ ដែលរួមមានសមាជិកស្ថិតក្នុងបញ្ជីខ្មៅភេរវកម្មរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។ បើទោះបីជាមានការសន្យាអភ័យឯកសិទ្ធិចំពោះអតីតសមាជិកនៃកងកម្លាំងសន្តិសុខរបបមុន មានការរាយការណ៍ជាច្រើនអំពីការសម្លាប់សងសឹកទៅលើបុគ្គលទាំងនេះ។ ស្របពេលជាមួយគ្នានេះមានការរាយការណ៍អំពីការព្យាបាទបុគ្គលិកអង្គការសហប្រជាជាតិដែលជាជនជាតិអាហ្វហ្គានីស្ថាន ប៉ុន្តែនៅតែគោរពទីស្នាក់ការរបស់ស្ថាប័នអន្តរជាតិនេះ។
តាលីបង់បានសន្យាថាពួកគេនឹងគោរពសិទ្ធស្ត្រីតាមច្បាប់របស់សាសនាអ៊ីស្លាម។ សមាជិកតាលីបង់បានធ្វើការបង្ក្រាបដោយហិង្សាទៅលើបាតុកម្មជាច្រើន ដែលដឹកនាំដោយស្ត្រី ហើយបានចាប់ខ្លួនបាតុករជាច្រើន និងធ្វើការវាយដុំក្នុងការឃុំឃាំង។ មេដឹកនាំតាលីបង់បានសន្យាថានឹងស៊ើបអង្កេតលើការចោទប្រកាន់ទាំងនេះ។
ក្នុងការកាន់អំណាចដំបូងរបស់ពួកគេកាលពីឆ្នាំ ១៩៩៦ ដល់ ២០០១ ក្រុមតាលីបង់បានបិទសិទ្ធស្ត្រីជាទូទៅ ដែលរួមមានការចូលរៀនក្នុងសាលា និងការចូលធ្វើការជាដើម។
កាលពីឆ្នាំ ២០០១ អាមេរិកបានទម្លាក់តាលីបង់ចេញពីអំណាច ពីព្រោះក្រុមនេះបានផ្ដល់ជម្រកឱ្យមេដឹកក្រុមភេរវកម្មអាល់កៃដាលោកអូសាម៉ា ប៊ីនឡាដិន ដែលបានរៀបចំការវាយប្រហារលើគោលដៅអាមេរិកក្នុងការវាយប្រហារថ្ងៃ ១១ កញ្ញា ឆ្នាំ២០០១៕
