ភ្នំពេញ៖ឯកអគ្គរាជទូតអង់គ្លេសប្រចាំកម្ពុជា ឯកឧត្តម ដូមីនីក វីល្លៀម (Dominic Williams) ជឿជាក់ថា ការបោះឆ្នោត​ជ្រើស​តាំងតំណាងរាស្ត្រ អាណត្តិទី៧ ឆ្នាំ២០២៣ នេះ នឹងមានគណបក្សនយោបាយចូលរួមច្រើន ហើយការបោះឆ្នោតនេះ​នឹងប្រព្រឹត្តទៅដោយសន្តិភាព គ្មានការគំរាមកំហែង។ ម្យ៉ាងទៀតការបោះឆ្នោតនេះនឹងអនុវត្តដោយតម្លាភាព​។ ការលើក​​ឡើង​នេះនៅក្នុង​ជំនួបជាមួយឯកឧត្តម ប្រាជ្ញ ចន្ទ ប្រធានគណៈ​កម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) ដើម្បី​ពិភាក្សាការងារ​ពាក់ព័ន្ធនឹងការបោះឆ្នោតនៅប្រទេសកម្ពុជា នៅទីស្ដីការ គ.ជ.ប កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី១០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ ។

ប្រភព គ.ជ.ប បានឱ្យដឹងថា ក្នុងជំនួបនោះ ឯកឧត្តម ដូមីនីក វីល្លៀម បានលើកឡើង​ថា ការបោះឆ្នោតនាពេលខាង​មុខ​នេះ ឯកឧត្តមចង់ឃើញអ្នកមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតអាចប្រើប្រាស់សិទ្ធិរបស់ខ្លួនក្នុងការបោះឆ្នោត ហើយគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ​នឹងការបោះឆ្នោត​មាន​​​សិទ្ធិធ្វើសកម្មភាព ដែលរួមមានគណបក្សនយោបាយ និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល​។ ឯកឧត្តម​ជឿជាក់ថា ការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០២៣ នេះ នឹងមានគណបក្សនយោបាយចូលរួមច្រើន ហើយការបោះឆ្នោតនេះនឹងប្រព្រឹត្ត​ទៅដោយសន្តិភាព គ្មានការគំរាមកំហែង ម្យ៉ាងទៀតការបោះឆ្នោតនេះនឹងអនុវត្តដោយតម្លាភាព។ ឯកឧត្តម ដូមីនីក វីល្លៀម បានបន្តថា ឯកឧត្តមក៏ចង់ដឹងអំពីដំណើរការរៀបចំការបោះឆ្នោតរបស់ គ.ជ.ប ផងដែរ។

ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណើខាងលើ ឯកឧត្តម ប្រាជ្ញ ចន្ទ ប្រធាន គ.ជ.ប បានជម្រាបជូនប្រតិភូអង់គ្លេសអំពីប្រវត្តិ​នៃការ​បោះឆ្នោតនៅប្រទេសកម្ពុជា ដែលមានតាំងពីការបោះឆ្នោតសភាធម្មនុញ្ញឆ្នាំ១៩៩៣ ដែលរៀបចំឡើងដោយ អ៊ុនតាក់ (UNTAC) គឺអាជ្ញាធរ​បណ្តោះអាសន្នរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំនៅកម្ពុជា និងការរៀបចំការបោះឆ្នោតដោយកម្ពុជា​ខ្លួន​ឯងតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៨ តរហូតមក ដែលមានចំនួនសរុប ១៦ លើករួចមកហើយ គឺការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា និងការបោះឆ្នោតជ្រើស​រើស​ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ក្រុមប្រឹក្សាខេត្ត ក្រុមប្រឹក្សាក្រុង ក្រុមប្រឹក្សាស្រុក ក្រុមប្រឹក្សាខណ្ឌ។

ឯកឧត្តមប្រធាន គ.ជ.ប ក៏បានជម្រាបជូនអំពីការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ និងការកែទម្រង់ការបោះឆ្នោត ដែលនៅ​ឆ្នាំ២០១៤ រដ្ឋសភាបានធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញដោយបានចែងស្ថាប័នរៀបចំការបោះឆ្នោតទៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ហើយ​បានអនុម័តច្បាប់ពីរ គឺច្បាប់ស្តីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត និងច្បាប់​ស្តីពីការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ ហើយច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោតជ្រើស​រើស​​ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ក៏ត្រូវបានរដ្ឋសភា​ធ្វើវិសោធនកម្មផងដែរ។

ពាក់ព័ន្ធនឹងការងារបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន ឯកឧត្តម ប្រាជ្ញ ចន្ទ ក៏បានជម្រាបជូនអំពីបច្ចេក-វិទ្យាព័ត៌មានដែលត្រូវបាន គ.ជ.ប ដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ឆ្នាំ២០២២ នេះ សម្រេចបានជោគជ័យ។ ឯកឧត្តម​បានបន្តថា ជោគជ័យនៃការបោះឆ្នោតឃុំ សង្កាត់នេះ ត្រូវបានសាទរពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានជាតិ និងអន្តរជាតិ ពីព្រោះបានប្រព្រឹត្តទៅដោយសេរី យុត្តិធម៌ មានតម្លាភាព មានសុខសន្តិភាព និងគ្មានការគំរាមកំហែង។

សម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ ឆ្នាំ២០២៣ នេះ ឯកឧត្តម ប្រាជ្ញ ចន្ទ ក៏បានជម្រាបជូនអំពីការ​ដាក់ឱ្យប្រើ​ប្រាស់​បច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មានជាបន្តទៀតរួមមាន៖

• កម្មវិធីរៀបចំបញ្ជីគណបក្សនយោបាយឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត និងបញ្ជីបេក្ខជនឈរឈ្មោះ
• កម្មវិធីចេញឯកសារបញ្ជាក់អត្តសញ្ញាណបម្រើឱ្យការបោះឆ្នោត
• កម្មវិធីស្វែងរកបញ្ជីឈ្មោះទីតាំងការិយាល័យបោះឆ្នោត
• កម្មវិធីត្រួតពិនិត្យ ផ្ទៀងផ្ទាត់ និងបូកសរុបលទ្ធផលបោះឆ្នោត
• កម្មវិធីគ្រប់គ្រងលទ្ធផលបោះឆ្នោត ការបែងចែកអាសនៈ និងការស្រង់ឈ្មោះបេក្ខជនជាប់ឆ្នោត។

ការងារសំខាន់មួយទៀតដែល ឯកឧត្តម ប្រាជ្ញ ចន្ទ ប្រធាន គ.ជ.ប បានលើកឡើងក្នុងជំនួបនោះ គឺការបណ្តុះបណ្តាល ការអប់រំ និងការផ្សព្វផ្សាយអំពីការបោះឆ្នោត។

ឯកឧត្តម​​បន្តថា មន្ត្រីបោះឆ្នោតគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ រួមទាំងគ្រប់ភាគី​ពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ត្រូវបានទទួលការបណ្តុះបណ្តាលពី គ.ជ.ប ដើម្បីឱ្យយល់អំពីបទបញ្ជា និងនីតិវិធីនៃការបោះឆ្នោត ដែលការបណ្តុះបណ្តាលនេះ មានតាំងពីថ្នាក់ជាតិ បន្តរហូតដល់រាជធានី ខេត្ត និងដល់ឃុំ សង្កាត់ និងតាមទីប្រមូលផ្តុំ​ថ្នាក់​ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ ផងដែរ ដើម្បីឱ្យមានការយល់ដឹងកាន់តែស៊ីជម្រៅទាំងផ្នែកទ្រឹស្តី និងការអនុវត្តជាក់ស្តែងក្នុងការរៀបចំ​ការបោះឆ្នោត។

ម្យ៉ាងទៀត គ.ជ.ប ក៏បានធ្វើការផ្សព្វផ្សាយអប់រំតាមគ្រឹះស្ថានសិក្សា ទាំងរដ្ឋ ទាំងឯកជន ហើយការផ្សព្វផ្សាយ ក៏ត្រូវបានធ្វើការផ្សព្វផ្សាយយ៉ាងទូលំទូលាយ តាមរយៈកិច្ចប្រជុំផ្សព្វផ្សាយជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងនៅថ្នាក់ជាតិ ថ្នាក់រាជធានី ខេត្ត ការផ្សព្វផ្សាយតាមប្រព័ន្ធព័ត៌មានតាមគ្រប់មធ្យោបាយ មានវិទ្យុ ទូរទស្សន៍ និងប្រព័ន្ធអនឡាញ (Online) ព្រមទាំងផលិតសម្ភារបោះពុម្ពផ្សាយ និងផ្តល់ជូនសាធារណជន។

ពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រឈមទៅនឹងការបោះឆ្នោត ដែលបានលើកឡើងដោយភាគីប្រតិភូអង់គ្លេស ឯកឧត្តម ប្រាជ្ញ ចន្ទ ប្រធាន គ.ជ.ប បានបញ្ជាក់ថា អ្នកនយោបាយមួយចំនួនបានធ្វើសកម្មភាពរបស់ខ្លួនមិនគោរពច្បាប់ ហើយសកម្មភាព​ទាំងនោះមិនពាក់ព័ន្ធនឹងសមត្ថកិច្ច គ.ជ.ប ទេ។ ដោយឡែក គ.ជ.ប បានអនុវត្តតួនាទី និងសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួន​ដោយ​ផ្អែកលើច្បាប់ ពីព្រោះ ឯករាជ្យភាពរបស់ គ.ជ.ប ភា្ជប់ទៅនឹងការអនុវត្តច្បាប់។

ជាចុងក្រោយ ឯកឧត្តម ប្រាជ្ញ ចន្ទ ប្រធាន គ.ជ.ប ក៏បានសំណូមពរដល់ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអង់គ្លេស ជួយជម្រាបជូនដល់​គណបក្សនយោបាយ និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល សូមជួយជំរុញឱ្យភាគីទាំងនោះគោរពច្បាប់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ។ ឯកឧត្តម ដូមីនីក វីល្លៀម (Dominic Williams) ឯកអគ្គរាជទូតអង់គ្លេស បានទទួលយកនូវសំណូមពរនោះ​ហើយ​មាន​ប្រសាសន៍ថា នីតិរដ្ឋត្រូវតែផ្សារភ្ជាប់ជាមួយនឹងការអនុវត្តច្បាប់៕ ដោយ៖ ពលជ័យ