អ.ស.ប៖របាយការណ៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (អ.ស.ប) បានរកឃើញថា ស្រទាប់អូហ្សូន (Ozone Layer) ដែល ជាស្រទាប់ការពារផែនដីពីការឡើងកម្ដៅនៅលើទ្វីបអង់តាក់ទិក កំពុងជាសះស្បើយពីការធ្លុះធ្លាយបន្តិចម្ដងៗ ហើយគេរំពឹងថា វានឹងត្រឡប់ទៅកាន់សភាពដើមវិញក្នុងរយៈពេលប្រហែលជា ៤៣ ឆ្នាំទៅមុខទៀត។

កន្លងមក ការវាយតម្លៃតាមបែបវិទ្យាសាស្ត្របានធ្វើឡើង រៀង រាល់បួនឆ្នាំម្តង ហើយក៏បានរកឃើញថា ភាពប្រសើរឡើង កំពុងមានការវិវត្តទៅមុខ ដោយសារតែជាង ៣៥ ឆ្នាំមកនេះ ប្រទេសនីមួយៗក្នុងពិភពលោកបានយល់ព្រមកាត់បន្ថយការផលិតសារធាតុគីមីដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ស្រទាប់អូហ្សូននៅក្នុងបរិយាកាសផែនដី។

គួរដឹងដែរថា ស្រទាប់អូនហ្សូនអាច ការពារភពផែនដីពីវិទ្យុ សកម្មដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗដូចជា ជំងឺមហារីកស្បែក ជំងឺភ្នែកឡើងបាយ និងការខូចខាតដំណាំដាំដុះជាដើម។

លោក Paul Newman សហប្រធាននៃការវាយតម្លៃផ្នែក វិទ្យាសាស្ត្របានលើកឡើងថា៖ «ស្ថិតនៅលើស្រទាប់ស្ត្រាតូ ឬមណ្ឌលអាកាសស្ងប់ និងនៅក្នុងប្រហោងអូហ្សូន យើង ឃើញថាវាមានការប្រសើរឡើង»។ ប៉ុន្តែ ដំណើរ ការប្រសើរ ឡើង នេះនៅមានភាពយឺតយ៉ាវ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍ ដែលបានបង្ហាញកាលពីថ្ងៃចន្ទនៅឯសន្និបាតសមាគមឧតុនិយមអាមេរិកនៅទីក្រុង Denver សហរដ្ឋអាមេរិក។

របាយការណ៍បានបង្ហាញឱ្យឃើញថា បរិមាណអូហ្សូនជា មធ្យម នៅទូទាំងពិភពលោកដែលមានកម្ពស់ប្រមាណ ៣០ គីឡូម៉ែត្រនៅក្នុងបរិយាកាសនឹងវិលត្រលប់ទៅកាន់កម្រិតដើមដូចកាលពីមុនឆ្នាំ១៩៨០ វិញនាឆ្នាំ២០៤០ខាងមុខ។ រីឯតំបន់អាក់ទិកវិញ អាចនឹងត្រូវរងចាំរហូតដល់ឆ្នាំ២០៤៥ ទើបស្រទាប់អូហ្សូនត្រឡប់ទៅកាន់សភាពដើមវិញ។

ដោយឡែក ប្រហោងនៃស្រទាប់អូហ្សូនដ៏ធំមួយនៅ លើទ្វីប អង់តាក់ទិកនឹងត្រូវរង់ចាំហូតដល់ឆ្នាំ២០៦៦ ឯណោះ។

អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ និងអ្នកតស៊ូមតិបរិស្ថានជុំវិញពិភពលោកបាន សាទរចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងព្យាបាលរន្ធអូហ្សូនដែលបានធ្លុះធ្លាយ ហើយថាវាជាជ័យជម្នះដ៏ធំបំផុតមួយសម្រាប់ មនុស្សជាតិ។ គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះបានកើតចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងឆ្នាំ១៩៨៧ ឬហៅថា ពិធីសារម៉ុងត្រេអាល់ (Montreal Protocol) ដែលបានហាមឃាត់ និងកាត់បន្ថយសារធាតុគីមីជាច្រើន ប្រភេទដែលជារឿយៗ វាភាយចេញពីការប្រើប្រាស់ទូរទឹកកក និងកំប៉ុងបាញ់ថ្នាំផ្សេងៗ។

អគ្គលេខាធិការអង្គការឧតុនិយមពិភពលោក លោក Petteri Taalas បានគូសបញ្ជាក់នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា៖ «ការថែរក្សាស្រទាប់អូហ្សូន គឺជាគំរូដ៏ល្អមួយសម្រាប់ សកម្មភាព អាកាសធាតុផ្សេងទៀត»។ លោកបន្តថា៖ «ភាពជោគជ័យរបស់យើងក្នុងការបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់សារធាតុគីមីដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ស្រទាប់អូហ្សូន បាន បង្ហាញ យើងនូវអ្វីដែលអាចធ្វើទៅបាន និងត្រូវតែធ្វើ ព្រោះវាជា បញ្ហាបន្ទាន់ ដើម្បីឃ្លាតឆ្ងាយពីការប្រើប្រាស់ឥន្ធនៈហ្វូស៊ីល កាត់បន្ថយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ និងកំណត់ការកើនឡើងសីតុណ្ហ ភាពពិភពលោក»។

បន្ថែមលើនេះ លោក Newman ដែលជាប្រធានអ្នក វិទ្យាសាស្ត្រ ផែនដីនៅមជ្ឈមណ្ឌលហោះហើរឈ្មោះថា Goddard Space របស់ NASA បានឱ្យដឹងថា សារធាតុគីមី សំខាន់ពីរដែលសាយភាយចូលទៅបំផ្លាញស្រទាប់អូហ្សូនគឺស្ថិតនៅក្នុងកម្រិតទាបនៃបរិយាកាស។ សារធាតុគីមីទាំងពីរនោះគឺក្លរីន (Chlorine) និងប្រូម (Bromine)។ យោងតាមរបាយការណ៍ដដែល កម្រិតក្លរីន បានធ្លាក់ចុះ ១១,៥ ភាគរយចាប់តាំងពីធ្លាប់បានកើន ឡើងខ្ពស់បំផុតកាលពីឆ្នាំ១៩៩៣ ហើយសារធាតុប្រូម ដែលមានសមត្ថភាពខ្លាំងក្នុងការបំផ្លិចបំផ្លាញស្រទាប់អូហ្សូន បានធ្លាក់ចុះ ១៤,៥ ភាគរយចាប់តាំងពីការកើន ឡើងខ្ពស់បំផុត កាលពីឆ្នាំ១៩៩៩។

លោក Newman បានថ្លែងបញ្ជាក់ថា៖ «ការធ្លាក់ចុះកម្រិត នៃសារធាតុប្រូម និងក្លរីន ជាការបង្ហាញពីប្រសិទ្ធភាពនៃ ពិធីសារម៉ុងត្រេអាល់»។ លោកក៏បានរម្លេចផងដែរថា គំរូអាកាសធាតុធម្មជាតិនៅតំបន់អង់តាក់ទិកបានប៉ះពាល់ដល់ទំហំនៃរន្ធអូហ្សូនដែលធ្លុះធ្លាយផងដែរ។

ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ រន្ធមានទំហំធំជាង មុនបន្តិច ដោយសារតែអាកាសធាតុនៅទីនោះមិន អំណោយ ផល ប៉ុន្តែបើនិយាយជារួម ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ខ្លះជា វិធីព្យាបាលរន្ធនៃស្រទាប់អូហ្សូនដែលបានធ្លុះធ្លាយទាំងនោះបន្តិចម្ដងៗ។

គួររម្លឹកថា កាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំមុន ការបំភាយសារធាតុគីមីហាម ឃាត់មួយដែលមានឈ្មោះថា Chlorofluorocarbon-11 ឬហៅកាត់ថា CFC-11 ត្រូវបានប្រទះឃើញភាយចេញ ពីតំបន់មួយចំនួនក្នុងប្រទេសចិន ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះ វាបានធ្លាក់ចុះវិញ នេះបើយោងតាមការលើកឡើងរបស់លោក Newman។

គួរដឹងដែរថា ឧស្ម័នជំនាន់ទីបីនៃសារធាតុគីមីខាងលើនេះ ដែលគេឱ្យឈ្មោះថា HFC ត្រូវបានចាត់ចូលជាឧស្ម័ន ហាមឃាត់កាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំមុន។ ការហាមឃាត់នេះ មិនមែនដោយសារតែវាបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ស្រទាប់អូហ្សូនទេ ប៉ុន្តែដោយសារតែវាជាឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ដែលអាចផ្ទុកកំដៅនៅលើអាកាស។ របាយការណ៍ថ្មីមួយបានឱ្យដឹងថា ការហាមប្រាម នេះនឹងជួយដល់ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងជាមួយកំណើនកម្ដៅផែនដីពី ០,៣ ទៅ ០,៥ អង្សាសេនៃការឡើងកំដៅបន្ថែម។

យ៉ាងណាក៏ដោយ របាយការណ៍ក៏បានព្រមានផងដែរថា កំណើននៃការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍បន្ថយកំដៅនៅលើភពផែនដី ដូចជាម៉ាស៊ីនត្រជាក់ជាដើម នឹងធ្វើឱ្យឧស្ម័នពុលឈ្មោះថា អារ៉ូសូល ភាយចូលទៅក្នុងបរិយាកាសកាន់តែច្រើន ហើយ វានឹងធ្វើឱ្យស្រទាប់អូហ្សូនកាន់តែស្តើងរហូតដល់ទៅ ២០ ភាគរយឯណោះនៅតំបន់ទ្វីបអង់តាក់ទិក៕
ដោយ៖ធា សុខណា