អ.ស.ប៖អង្គការ​សហ​ប្រជា​ជាតិ​(អ.ស.ប) តួកគី​ និងប្រទេស​អ៊ុយក្រែន​ បាន​ជំរុញ​​​ទៅ​មុខ​​លើ​ការ​អនុវត្ត​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​​នាំ​ចេញ​​គ្រាប់​​​ធញ្ញជាតិ​​តាម​សមុទ្រ​ខ្មៅ ​និង​បាន​យល់​ព្រម​លើ​ផែនការ​ដឹក​ជញ្ជូន​​តាម​នាវា​ចំនួន​ ១៦ ​សម្រាប់​ថ្ងៃ​ចន្ទ​ទី ៣១ ខែតុលា​​ បើ​ទោះ​បី​ជា​​រុស្ស៊ី​បាន​ដក​ខ្លួន​ចេញ​ពី​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​​ ដែល​​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​នាំ​ចេញ​ផលិត​ផល​កសិកម្ម​អ៊ុយក្រែន​ទៅ​​កាន់​​ទីផ្សារ​ពិភព​លោក​​ក៏​ដោយ​។​

​​រុស្ស៊ី​ដែល​កំពុង​ឈ្លាន​ពាន​អ៊ុយក្រែន​​​បាន​បញ្ឈប់​តួនាទី​របស់​ខ្លួន​នៅ​ក្នុង​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​សមុទ្រ​ខ្មៅ​​ ហើយ​​​កាត់​បន្ថយ​ការ​នាំ​ចេញ​​ ដោយ​អះ​អាង​ថា​ ខ្លួន​​មិន​អាច​​ធានា​សុវត្ថិភាព​នៃ​នាវា​ស៊ីវិល​​ ដែល​ធ្វើ​ដំណើរ​នៅ​ក្រោម​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​ បន្ទាប់​ពី​​កង​នាវា​សមុទ្រ​ខ្មៅ​របស់​ខ្លួន​រង​ការ​វាយ​ប្រហារ​។

សកម្មភាព​បែប​នេះ​ ​​បង្ក​ឱ្យ​មាន​ការ​តវ៉ា​ពី​អ៊ុយក្រែន​ អង្គការ​ណាតូ ​សហភាព​អឺរ៉ុប​ និង​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ ខណៈ​​អ.ស.ប ​និង​តួកគី​ ដែល​ជា​អាជ្ញា​កណ្តាល​សំខាន់​​​នៃ​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​​ បាន​ប៉ះ​ទង្គិច​គ្នា​កាល​ពី​ថ្ងៃ​អាទិត្យ​ ឱ្យ​គ្រប់​​ភាគី​បន្តធ្វើ​តាម​​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​។

​​អគ្គលេខាធិការ​​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ លោក​ អត់តូនីញ៉ូ​ ហ្គូតទែរ៉ែស​ ​មាន​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​យ៉ាង​ខ្លាំង​ចំពោះ​ចំណាត់ការ​របស់​រុស្ស៊ី​ ហើយ​លោក​បាន​ពន្យារ​ពេល​ដំណើរ​កម្សាន្ត​ទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស​ ដើម្បី​ព្យាយាម​ស្រោច​ស្រង់​​​កិច្ច​​ព្រម​​ព្រៀង​​​ឡើង​វិញ​ ក្នុង​គោល​បំណង​បន្ធូរ​បន្ថយ​វិបត្តិ​ស្បៀង​អាហារ​ពិភព​លោក​។​

​​សូម​បញ្ជាក់​ថា​ ពោត ​ស្រូវ​សាលី ផ្កា​ឈូក​រ័ត្ន​ ​​និង​សណ្តែក​សៀង​ ក្នុង​ចំណោម​គ្រាប់​ធញ្ញជាតិ​ផ្សេង​ទៀត​ ជាង​ ៩,៥ លាន​តោន​ ត្រូវ​បាន​នាំ​ចេញ​តាម​រយៈ​សមុទ្រ​ខ្មៅ​ ចាប់​តាំង​ពី​កិច្ច​​ព្រម​ព្រៀង​សម្រេច​ឡើង​ក្នុង​ខែ​កក្កដា​។​ ​​ក្រោម​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​នេះ​ មជ្ឈ​មណ្ឌល​សម្រប​សម្រួល​រួម​ (JCC) ​ដែល​បង្កើត​ឡើង​ដោយ​មន្ត្រី​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ តួកគី​ រុស្ស៊ី ​និង​អ៊ុយក្រែន​ យល់​ព្រម​លើការ​​​បំលាស់​ទី​ និង​ត្រូ​ត​ពិនិត្យ​នាវា​ដឹក​ជញ្ជូន​។ ​​

​​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​នេះ​ ​បាន​បើក​ផ្លូវ​ឱ្យ​មាន​ការ​នាំ​ចេញ​​​គ្រាប់​ធុញ្ញជាតិ ដែល​ជាប់​គាំង​ដោយ​សារ​សង្រ្គាម​​ ពី​​អ៊ុយក្រែន​​​ឡើង​វិញ​ ដោយ​​អនុញ្ញាត​​ឱ្យ​​មាន​​ការ​ជញ្ជូន​ទៅ​​​​លើ​​ទីផ្សារ​​ពិភព​លោក​ ក្នុង​​កម្រិត​ដូច​មុន​សង្រ្គាម​ ចំនួន​​ ៥ លាន​តោន​​ក្នុង​មួយ​ខែ​។

ប៉ុន្តែ​​ខណៈ​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​នេះ​​ផុត​កំណត់​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​ ១៩ ខែ​វិច្ឆិកា​ខាង​មុខ​ រុស្ស៊ី​​​​​បាន​និយាយ​ថា​ មាន​បញ្ហា​ធ្ងន់​ធ្ងរ​​ ហើយ​អ៊ុយក្រែន​​អះ​អាង​ថា​ ទីក្រុង​ម៉ូស្គូ​បាន​​រារាំង​នាវា​ជិត​ ២០០​ គ្រឿង​ ពី​ការ​ប្រមូល​ទំនិញ​គ្រាប់​ធញ្ញជាតិ​។​ បន្ថែម​ពី​នេះ​ ​ ​ដោយ​សារ​តែ​ការ​ដក​ខ្លួន​របស់​រុស្ស៊ី​ គ្មាន​នាវាដឹក​ជញ្ជូន​គ្រាប់​ធញ្ញជាតិ​​ណា​មួយ ហ៊ានធ្វើ​ដំណើរ​​ឆ្លង​កាត់​​​ច្រក​របៀង​មនុស្ស​ធម៌​​​ដែល​​បង្កើត​ឡើង​តាម​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​​ នៅ​ថ្ងៃ​អាទិត្យ​ទី​ ៣០ ខែ​តុលា​ នោះ​ទេ​។

អ.ស.ប បាន​អះ​អាង​​ក្នុង​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​ថា​ ខ្លួន​បាន​យល់​ព្រម​ជាមួយ​អ៊ុយក្រែន​ និង​តួកគី​ លើ​ផែនការ​​ដឹកជញ្ជូន​​សម្រាប់​នាវា​ចំនួន​ ១៦ នៅ​ថ្ងៃ​ចន្ទ​ ដោយ​មាន​នាវា​ចំនួន​ ១៦ ត្រូវ​ចេញ​ និង​ បួន ត្រូវ​ចូល​។ អ.ស.ប បញ្ជាក់​ទៀត​ថា​ ​មន្រ្តី​រុស្ស៊ី​នៅ​ ​JCC ​ក៏​​បាន​ដឹង​ពី​​អំពី​ផែនការ​នេះ​ ​ហើយ​​កត់​សម្គាល់​ថា​ គ្រប់​ភាគី​​ទាំង​អស់​ សម្រប​សម្រួល​ជាមួយ​យោធា​រៀង​ៗ​ខ្លួន​ និង​អាជ្ញាធរ​ពាក់​ព័ន្ធ​ផ្សេង​ទៀត​ ​ដើម្បី​ធានា​​នូវ​ការ​ឆ្លង​កាត់​ប្រកប​ដោយ​សុវត្ថិភាព​ នៃ​នាវា​ពាណិជ្ជកម្ម​​ក្រោម​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​។

អ.ស.ប អះ​អាង​ទៀត​ថា​ ​​ក្នុង​អំឡុង​​សម័យ​ប្រជុំ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​អាទិត្យ​ ក្នុង​ចំណោម​គណៈ​ប្រតិភូនៃ​​កិច្ចព្រមព្រៀង​​នាំ​ចេញ​គ្រាប់​ធញ្ញជាតិ​ មន្ត្រី​រុស្ស៊ី​បាន​​​បញ្ជាក់​​ថា​ ទីក្រុង​ម៉ូស្គូ​នឹង​បន្ត​កិច្ច​សន្ទនា​ជាមួយ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ និង​គណៈ​ប្រតិភូ​តួក​គី​លើ​បញ្ហា​សំខាន់​ៗ​។​ យ៉ាង​ណា​មិញ​ រុស្ស៊ី​មិន​បាន​​​ប្រតិកម្ម​យ៉ាង​ណា​ទេ​ចំពោះ​ផែន​ការ​​​សម្រាប់​ថ្ងៃ​ចន្ទ​​។

​បន្ថែម​ពី​លើ​នេះ​ ក្រសួង​ការ​ពារ​ជាតិ​តួកគី​ បាន​​​​និយាយ​ថា​ ​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ការពារ​ជាតិ​តួកគី​ លោក​ Hulusi Akar ​បាន​ទាក់​ទង​ជាមួយ​សម​ភាគី​រុស្ស៊ី ​និង​អ៊ុយក្រែន​ ដើម្បី​ព្យាយាម​ និង​សង្គ្រោះ​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​​នេះ​ ហើយ​បាន​ស្នើ​ឱ្យ​ភាគី​ទាំង​សង​ខាង​​ជៀស​វាង​ការ​បង្ក​ហេតុ​ណា​មួយ​​​។

ជុំ​វិញ​បញ្ហា​នេះ​ អង្គការ​ណាតូ ​និង​សហភាព​អឺរ៉ុប​ បាន​ជំរុញ​ឱ្យ​រុស្ស៊ី​ពិចារណា​ឡើង​វិញ​នូវ​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​របស់​ខ្លួន​។​ ចំណែក​ប្រធានាធិបតី​អាមេរិក​ លោក​ ចូ បៃដិន​ បាន​ថ្លែង​កាល​ពី​ថ្ងៃ​សៅរ៍​ថា​ ទង្វើ​របស់​រុស្ស៊ី​​គឺ​ជា​ការ​​គួរ​ឱ្យ​ខឹង​សម្បារ​​ ហើយ​​វា​នឹង​បង្កើន​ភាព​អត់​ឃ្លាន​​លើ​ពិភព​លោក​។ បន្ថែម​ពី​លើ​នេះ​ ​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ការ​បរទេស​អាមេរិក​ លោក​ អង់ថូនី​ ប្ល៊ីងកែន​ បាន​ថ្លែង​​ក្នុង​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​មួយ​​នៅ​ល្ងាច​ថ្ងៃ​សៅរ៍​ថា៖ «​ទង្វើ​ណា​មួយ​របស់​រុស្ស៊ី ​ដើម្បី​រំខាន​ដល់​ការ​នាំ​ចេញ​គ្រាប់​ធញ្ញជាតិ​សំខាន់​ៗ​ទាំង​នេះ​ គឺ​ជាសារ​ដ៏​សំខាន់​មួយ​ថា​​ ប្រជាជន​​ និង​ក្រុម​គ្រួសារ​ជុំ​វិញ​ពិភព​លោក​ គួរ​តែ​ចំណាយ​ប្រាក់​បន្ថែម​​​ដើម្បី​ស្បៀង​អាហារ​ បើ​មិន​អញ្ចឹង​ទេ​ គឺ​ត្រូវ​អត់​ឃ្លាន​ ។ ​រុស្ស៊ី​កំពុង​កំពុង​​យក​ស្បៀង​ធ្វើ​ជា​អាវុធ​ ក្នុង​សង្រ្គាម​ដែល​ខ្លួន​ឯង​ចាប់​ផ្ដើម​»។ ​

​ទោះ​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ​ ​ឯក​អគ្គ​រដ្ឋ​ទូត​រុស្ស៊ី​ប្រចាំ​ទីក្រុង​វ៉ាស៊ីនតោន​ បាន​​ឆ្លើយ​តប​វិញ​​ថា​ ​អាមេរិក​ធ្វើ​ការ​អះ​អាង​មិន​ពិត​អំពី​ចំណាត់​ការ​របស់​ទីក្រុង​ម៉ូស្គូ​។​

រុស្ស៊ី​ដែល​បង្កើន​ការ​វាយ​ប្រហារ​​ដោយ​មីស៊ីល​លើ​ហេដ្ឋារចនា​សម្ព័ន្ធ​ស៊ីវិល​​​អ៊ុយក្រែន​ ក្នុង​រយៈ​ពេល​​ប៉ុន្មាន​សប្ដាហ៍​ចុង​ក្រោយ​នេះ​ បាន​អះ​អាង​ថា​ថា​ អ៊ុយក្រែន​បាន​​វាយ​ប្រហារ​កង​នាវា​ចរ​សមុទ្រ​ខ្មៅ​ក្បែរ​ទីក្រុង​ Sevastopol ​ដោយ​ប្រើ​ដ្រូន​ចំនួន​ ១៦ ​ហើយ​ថា​ ​អ្នក​ជំនាញពី​កង​ទ័ព​ជើង​ទឹក​អង់គ្លេស​បាន​ជួយ​សម្រប​សម្រួល​នូវ​អ្វី​ដែល​រុស្ស៊ី​ហៅ​ថា​ការ​វាយ​ប្រហារ​ភេរវកម្ម​។​ ​អង់គ្លេស​បដិសេធ​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ អ៊ុយក្រែន​មិន​បាន​បញ្ជាក់​ ឬ​បដិសេធ​ថា​ខ្លួន​នៅ​ពី​ក្រោយ​ការ​វាយ​ប្រហារ​ទាំង​នោះ​នោះ​ទេ​ ហើយ​យោធា​​អ៊ុយក្រែន​​បាន​​ស្នើ​​​ឡើង​ថា​ ​​រុស្ស៊ី​​ខ្លួន​ឯង​​ប្រហែល​​​ជា​​ទទួល​​ខុស​​ត្រូវ​​ចំពោះ​​ការ​​ផ្ទុះ​​​។

​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ការ​បរទេស​អ៊ុយក្រែន​ លោក​ ឌ្មីត្រូ គូឡេបា​  ​បាន​អះ​អាង​ថា​ ទីក្រុង​ម៉ូស្គូ​បាន​ប្រើ​ការ​បំផ្ទុះ​នៅ​ចម្ងាយ​ ២២០ ​គីឡូម៉ែត្រ​ ពី​ច្រក​របៀង​នាំ​ចេញ​​គ្រាប់​ធញ្ញជាតិ​ ដើម្បី​ជា​​លេស ទម្លាក់​កំហុស​ឱ្យ​អ៊ុយក្រែន​។ ​

កន្លង​មក​ អ៊ុយក្រែន​តែង​តែ​ចោទ​ប្រកាន់​រុស្ស៊ី​ ថា​បាន​ប្រើ​ប្រាស់​កង​នាវា​ចរ​សមុទ្រ​ខ្មៅ​ ដើម្បី​បាញ់​មីស៊ីល​​​ទៅ​កាន់​គោលដៅ​​ស៊ីវិល​ក្នុង​ប្រទេស​អ៊ុយក្រែន ដែល​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​នេះ​ ក៏​មាន​ការ​គាំទ្រ​ពី​​​អ្នក​វិភាគ​យោធា​មួយផង​ដែរ​ ដោយ​​​​​ថា​ ​​កង​នាវា​នេះ​ក្លាយ​ជា​គោលដៅ​យោធា​ស្រប​ច្បាប់​៕

ដោយៈហួន ឌីណា 

ប្រភព៖ 1.UN, Turkey, Ukraine press ahead with Black Sea grain deal despite Russian pullout www.channelnewsasia.com

2.Kremlin accused of ‘weaponizing food’ in halt of Ukraine grain deal www.politico.eu

3.Russia suspends Ukraine grain deal after attack on Sevastopol naval base www.theguardian.com