អ្នកវិភាគមួយរូបបញ្ចេញទស្សនៈជុំវិញដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ឯកឧត្តម ប្រាក់ សុខុន ទៅកាន់មីយ៉ាន់ម៉ាក្នុងនាមជាប្រេសិតពិសេសប្រធានអាស៊ាន
ភ្នំពេញៈ លោកបណ្ឌិត គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអ្នកវិភាគ បានមានប្រសាសន៍ប្រាប់ AMS នៅថ្ងៃថា ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រាក់ សុខុន ទៅកាន់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ានៅថ្ងៃទី២១ខែមីនាក្នុងឋានៈជាបេសកម្មជនពិសេសរបស់ប្រធានអាស៊ានទទួលបន្ទុកកិច្ចការមីយ៉ាន់ម៉ា គឺជាចំណុចចាប់ផ្តើមដ៏មានសារៈសំខាន់និងជាលើកទី១បើពិនិត្យមើលចំណុចចាប់ផ្តើមមុនៗដោយសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា។ សម្តេចតេជោបានអញ្ជើញទៅទស្សនកិច្ចទៅកាន់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែមករាឆ្នាំ២០២២កន្លងទៅនេះក៏បានត្រួសត្រាយផ្លូវមួយចំនួនធំរួចទៅហើយហើយក៏ឃើញមានការប្តេជ្ញាចិត្តពីសំណាក់ មេដឹកនាំយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាផងដែរថា នឹងផ្តល់កិច្ចសហការពេញលេញជាមួយបេសកជនរបស់ប្រធានអាស៊ាន។សង្ឃឹមថា ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះអាចនឹងត្រួសត្រាយផ្លូវបន្ថែមទៀតឆ្ពោះទៅរកដំណោះស្រាយមួយសមស្របដែលមានលក្ខណៈបរិយាបន្ន ។

លោកបណ្ឌិត គិន ភា បានបន្តថា ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រាក់ សុខុន និងគណៈប្រតិភូ ជាការយល់ឃើញរបស់លោករឿងសំខាន់ដែលជារបៀបវារៈអាទិភាពបំផុត គឺការបញ្ឈប់នៅអំពើហិង្សានានាដែលមាន នៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាដើម្បីឈានទៅរកការចរចាឬការសម្របសម្រួលខាងនយោបាយណាមួយដែលមានលក្ខណៈទូលំទូលាយ (ចំណុចសំខាន់ទី១)។ ចំណុចសំខាន់ទី២. ការពិភាក្សាទៅលើលទ្ធភាពនៃការផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌តាម រយៈមជ្ឈមណ្ឌលមនុស្សធម៌អាស៊ានគឺជារឿងសំខាន់បំផុតដែលប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ាកំពុងតែត្រូវការក៏ដូចជាវ៉ាក់សាំងបង្ការវីរុសកូវីដ។ ជារឿងសំខាន់ដែលគណៈប្រតិភូដែលដឹកនាំដោយឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រាក់ សុខុន គួរតែជជែករឿងនឹងឲ្យបានស៊ីជម្រៅ។ចំណុចទាំងអស់នឹងដូចបានកំណត់ នៅក្នុង កិច្ចព្រមព្រៀងកុងសង់ស៊ីសទាំង ៥ចំណុច នៃមេដឹកនាំអាស៊ានកន្លងទៅ ហើយ ក្នុងនោះក៏មេដឹកនាំមីយ៉ាន់ម៉ាក៏បានចុះហត្ថ លេខាផងដែរ។

លោកបណ្ឌិត គិន ភា បានបញ្ជាក់ថា ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ អាចជាពន្លកនៃក្តីសង្ឃឹមមួយ ។ជាសុទិដ្ឋនិយមមួយក៏ប៉ុន្តែ យើងមិនគួរផ្តល់ក្តីសង្ឃឹមខ្លាំងពេកទេព្រោះវាគ្រាន់តែចំណុចចាប់ផ្តើម។ជឿជាក់ថានឹងត្រូវមានដំណើរទស្សនកិច្ចជាបន្តបន្ទាប់ទៀត ដើម្បី ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យពួកមេដឹកនាំមីយ៉ាន់ម៉ាទទួលយកនៅលក្ខខណ្ឌ នៅសេណារីយ៉ូ នៃដំណោះស្រាយ នយោបាយនៅមីយ៉ាន់ម៉ាពីព្រោះយើងត្រូវដឹងថាបញ្ហានៅមីយ៉ាន់ម៉ានេះគឺជារឿងស្មុគស្មាញដែលមានលក្ខណៈប្រវត្តិសាស្ត្រផង ភូមិសាស្ត្រផង ជាតិពិន្ធុផង ហើយជាមរតកនយោបាយនៃប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាតាំងពីក្រោយឆ្នាំ១៩៤៨ ។
លោកបន្តថាក្រោយពេលមីយ៉ាន់ម៉ាទទួលបាននៅឯករាជ្យពីចក្រភពអង់គ្លេសតួនាទីរបស់ពួកយោធាហាក់ដូចជាទូលំទូលាយខ្លាំងនៅក្នុងសង្គមនយោបាយនៅមីយ៉ាន់ម៉ា។ដូច្នេះការដកហូតណាមួយនៅអំណាចនិងតួនាទីរបស់យោធាចេញពីសង្គមមីយ៉ាន់ម៉ា គឺមិនមែនជាការងាយស្រួលទេ។ លោកយល់ថា មេរៀន និងបទពិសោធន៍របស់ប្រទេសកម្ពុជាពាក់ព័ន្ធ ជាមួយនឹងការនាំមកនៅសុខសន្តិភាពពេញលេញគួរតែជាមេរៀនដែលត្រូវបានអនុវត្តនៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាគឺទស្សនវិជ្ជានយោបាយឈ្នះឈ្នះ ដែលមានសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ជាស្ថាបនិកគួរតែត្រូវបានអនុវត្ត។រាល់បញ្ហានយោបាយ វិបត្តិនយោបាយទាំងអស់ស្ទើរនៅជុំវិញពិភពលោកនេះ បើសិនជាគ្មានដំណោះស្រាយនយោបាយបែបឈ្នះឈ្នះទេ គឺពិបាករកឃើញនៅសន្តិភាព ស្ថិរភាពយូរអង្វែងណាស់។ ចំណុចសំខាន់នៅពេលនេះ គឺធ្វើយ៉ាងណាឲ្យដំណើរ ទស្សនកិច្ចនេះទទួលបាននៅការបញ្ចប់អំពើហិង្សានានានៅមីយ៉ាន់ម៉ាឈានទៅរកការបើកផ្លូវឲ្យមានការផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ដោយអត់មានការរើសអើង ហើយនឹងអាចជួបជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធឲ្យបានច្រើនតាមដែលអាចធ្វើបាន។ តែលោកមិនសង្ឃឹមថា ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនេះអាចនឹងជួបលោកស្រី អោង សានសូជី ទេ ពីព្រោះលោកស្រី អោង សានសូជីគឺជាតួអង្គសំខាន់មួយដែលត្រូវបានមេដឹកនាំយោធាចោទប្រកាន់ក្នុងករណីបទល្មើសធ្ងន់ធ្ងរ។ជាដំណាក់កាលដំបូងនេះ លោកគិតថា គណៈប្រតិភូ ដែលដឹកនាំដោយឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រាក់ សុខុន អាច ជួបលោកស្រី អោង សានសូជី ទេ ប៉ុន្តែ អាចនឹងជំហានបន្ត បន្ទាប់ទៀត។ រឿងមីយ៉ាន់ម៉ានេះ អាចបន្តរហូតដល់ឆ្នាំក្រោយ ឬឆ្នាំក្រោយ មួយទៀត គឺមិនអាចចប់ងាយនោះទេ៕ ដោយ: ពលជ័យ