ភ្នំពេញ៖ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបាន​លើកឡើងថា ​កម្ពុជា​ត្រូវបានទទួលស្គាល់ថាមានអត្រាគ្របដណ្ដប់សេវាព្យាបាល ថែទាំអ្នកជំងឺអេដស៍រហូតដល់៩៩ភាគរយ ដែលជាអត្រាខ្ពស់ជាងគេនៅតំបន់អាស៊ី ប៉ាស៊ីហ្វិក​ ហើយគិតត្រឹមត្រីមាសទី២ ឆ្នាំ២០២២នេះ​ មានអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ ចំនួន៦៣ ៦១០នាក់ បានកំពុងទទួលការព្យាបាលដោយឱសថប្រឆាំងមេរោគអេដស៍ដោយឥតគិតប្រាក់ពីមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋ។

​សម្ដេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជាបាន​ថ្លែងដូចនេះ តាមរយៈ​សារលិខិត​ក្នុងឱកាសប្រារព្ធទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ ១ធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ ដោយលោកបាន​បញ្ជាក់ដែរថា អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍នៅកម្ពុជា ត្រូវបានរាប់បញ្ចូលក្នុងចំណោមប្រជាជនក្រីក្រដែល កំពុងទទួលបានការគាំពារសង្គមកាន់តែទូលំទូលាយ។

ក្នុងឱកាសទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍១ធ្នូឆ្នាំ២០២២នេះ​ក្រោមប្រធានបទ«ធ្វើឱ្យមានសមភាព» ដែល​ទិវានេះប្រារព្ធឡើងក្នុងគោលបំណងរួមគ្នាជាសកល ដើម្បីបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តខ្ពស់ របស់ប្រជាជននៅលើ​សកលលោក ចូលរួមចែករំលែកនូវចំណេះដឹង ជំនាញ និងបទពិសោធន៍ថ្មីៗក្នុង ការទប់ស្កាត់ការរាលដាលមេរោគអេដស៍ ឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់។

​សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងថា ៖ «ខ្ញុំសូមអបអរសាទរចំពោះសមិទ្ធផលដែល ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាយើងទទួលបានក្នុងការទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍ ដែល​មាន​ចំណុច​សំខាន់ៗជាច្រើន ក្នុងនោះ​កម្ពុជា​ត្រូវ​បាន​ទទួលស្គាល់ថាមានអត្រាគ្របដណ្ដប់សេវាព្យាបាល ថែទាំអ្នកជំងឺអេដស៍​ខ្ពស់ជាង គេនៅតំបន់អាស៊ី ប៉ស៊ីហ្វិក គឺខ្ពស់ជាងប្រទេសធំៗដូចជា ចិន ឥណ្ឌា ថៃ វៀតណាម ជាដើម»។

សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បាន​បន្ថែមទៀតថា អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍នៅកម្ពុជា ត្រូវបានរាប់បញ្ចូលក្នុងចំណោមប្រជាជនក្រីក្រដែលកំពុងទទួលបានការគាំពារសង្គមកាន់តែទូលំទូលាយ ហើយអាជ្ញាធរជាតិ ប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ បានសហការជាមួយក្រសួងផែនការ ដើម្បីកែសម្រួលនីតិវិធីក្នុង ការអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកផ្ទុកមេរោគេអដស៍ទាំងអស់ ដែលពុំទាន់ទទួលការគាំពារសង្គម អាចទទួលបណ្ណសមធម៌ ឬអត្តសញ្ញាណបណ្ណជនក្រីក្រផងដែរ។

សម្ដេចតេជោបានបញ្ជាក់ថា ៖ «គិតត្រឹមត្រីមាសទី២ ឆ្នាំ២០២២ មានអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ ចំនួន ៦៣ ៦១០នាក់ បានកំពុងទទួលការព្យាបាលដោយឱសថប្រឆាំងមេរោគអេដស៍ដោយឥតគិតប្រាក់ពីមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋ ហើយក្នុងនោះអ្នកផ្ទុក មេរោគេអដស៍ ចំនួន ៦ ៦១៧នាក់ បានទទួលបានប័ណ្ណមូលនិធិសមធម៌ផងដែរ»។   

ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ ​កម្ពុជា ជាប្រទេសឈានមុខមួយ ដែលកំពុងផ្លាស់ប្ដូរមុខមាត់កម្មវិធី អេដស៍ពីការពឹងផ្អែកលើតែជំ​នួយខាងក្រៅ មកជាកម្មវិធីអេដស៍ដែលមានភាពធន់ និងមានចីរភាព ហើយកម្ពុជា បានចាប់ផ្តើមពង្រឹងប្រព័ន្ធជាតិ សំដៅបង្កើតចរន្តជាតិមួយដែលមុតស្រួចក្នុងការប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍។

​​សម្ដេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា ក៏​បាន​អំពាវនាវឱ្យ​ក្រសួង ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ​ត្រូវខិតខំថែមទៀត ក្នុងការស្វែងរកអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ ដែលបាត់មុខមិនទាន់មកទទួលសេវាព្យាបាលប្រមាណ ១១.០០០នាក់ និងក្នុងការបញ្ចៀសកុំឱ្យមានការបោះបង់ការ ព្យាបាលរបស់អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ទាំងអស់។

សម្ដេចតេជោបន្តថា ​ក្រសួង ស្ថាប័ន រាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ ឃុំ សង្កាត់ ត្រូវតែដើរតួនាទីនាំមុខ ជាអ្នកសម្របស​ម្រួលកម្មវិធីបង្ការ ទប់ស្កាត់ការរីករាលដាល នៃមេរោគអេដស៍ក្នុងចំណោមប្រជាជនគន្លឹះ ដូចជាក្រុមបុរសរួមភេទជាមួយបុរស ក្រុមបំប្លែងភេទ ក្រុមអ្នកបម្រើសេវាកម្សាន្តសប្បាយជាដើម។

​សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បន្តថា ៖ «ការអំពាវនាវឱ្យ​ធ្វើឱ្យមានសមភាព របស់ពិភពលោក ក៏ដូចជាប្រទេសកម្ពុជា ជំរុញឱ្យយើង ធ្វើសកម្មភាពបានកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពឆ្ពោះទៅសម្រេចគោលដៅ ៩៥-៩៥-៩៥ នៅឆ្នាំ២០២៥ ដោយត្រូវលើកកម្ពស់ភាពអាចរកបានគុណភាព និងភាពស័ក្តិសមនៃសេវាកម្ម សម្រាប់ការព្យាបាល ការធ្វើតេស្ត និងការបង្ការមេរោគអេដស៍»។

​ទន្ទឹមនឹងនេះប្រមុខរាជ​រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបាន​​អំពាវនាវដល់អង្គការដៃគូអន្តរជាតិ ជួយគាំទ្រការពង្រឹងប្រព័ន្ធជាតិ តាមរយៈការបន្តផ្តល់ជំនួយហិរញ្ញវត្ថុ និងបច្ចេកទេសក្នុងការងារឆ្លើយតបនឹងមេរោគអេដស៍ និងជំងឺ អេដស៍ក្នុងប្រទេស ក្រោមការដឹកនាំសម្របសម្រួលរបស់អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍។

សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បាន​ថ្លែងថា ៖ «ខ្ញុំក៏សូមអំពាវនាវដល់គ្រប់ក្រសួង ស្ថាប័ន រាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ ឃុំ សង្កាត់ ធ្វើការរួមគ្នាជាពហុវិស័យ សហការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយកាកបាទក្រហមកម្ពុជា អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល សង្គមស៊ីវិល វិស័យឯកជន អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ ក្រុមប្រជាជនគន្លឹះ និងសហគមន៍ ដើម្បីលុបបំបាត់ការចម្លងមេរោគអេដស៍ និងយកជ័យជម្នះលើមេរោគអេដស៍ឱ្យបានតាមកាលកំណត់»។​

លោក តែង គន្ធី អនុប្រធានអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹង​ជំងឺអេដស៍ និងជាអនុប្រធាន​ក្រុម​ការងារ​ឥស្សរជន​ឆ្នើមថ្នាក់ជាតិ បានថ្លែងក្នុង​កម្មវិធីឥស្សរជនឆ្នើមថ្នាក់ជាតិ លើកទី៣៥ ប្រចាំខែវិច្ឆិកា កាល​ពីថ្ងៃទី ២៤ ខែវិច្ឆិកា ​ថា ផ្សព្វផ្សាយ​ពី​បញ្ហាអេដស៍ និង​ការយល់ដឹងពីអេដស៍នេះ គឺពិតជាមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់។

លោក​បាន​ឱ្យ​ដឹងថា ៖ «បញ្ហា​នៃការ​ឆ្លងរាលដាលមេរោគអេដស៍ ជំងឺអេដស៍ វាជាបញ្ហា​សកលមួយ ហើយវាទាក់​ទងនឹង​សកម្មភាព​នៃការ​រស់​នៅប្រចាំថ្ងៃតែម្តង ដែលទាមទារ​ឱ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅទូទាំងសកលលោកទាំងមូល​នេះ មានការយល់ដឹងជាប់ជាប្រចាំ​»។

ទាក់ទងនឹង​ការ​យល់​របស់ប្រជាពលរដ្ឋ​ពី​ជំងឺអេដស៍ មេរោគអេដស៍នេះ លោក តែង គន្ធី បាន​បញ្ជាក់ថា តាមរយៈការសិក្សាស្រាវជ្រាវមួយចំនួននាពេលថ្មីៗនេះបានបង្ហាញថា​ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ការយល់ដឹងទាក់ទងនឹងបញ្ហាអេដស៍នេះហាក់ដូចជាមានកម្រិតថយចុះទៅវិញ ជាពិសេស​នៅក្នុង​អំឡុងពេលដែល​កម្ពុជាកំពុង​ប្រឈមនឹងបញ្ហាកូវីដ១៩ និង​ស្ថានភាពហាក់ដូចជាធូរស្រាលនៃបញ្ហាអេដស៍នេះ​ផងដែរ។

​លោក តែង​ គន្ធី បានលើកឡើងដែរថា ចំនួន​អ្នកឆ្លងថ្មីហាក់ដូចជានៅកម្រិតមួយខ្ពស់នៅឡើយ ដែល​ជាកម្រិតមួយដែលកម្ពុជាមិនពេញចិត្ត​ និងមិនចង់បាននោះទេ ដែលតាមរបាយការណ៍អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ មានរហូតដល់ ១១០០ នាក់ ក្នុង​មួយឆ្នាំ។

លោកថា ៖ «ទិសដៅរបស់យើង គឺយើង​ចង់​ឱ្យ​នៅក្រោម​ហ្នឹង ហើយអ្វីដែលសំខាន់បំផុតនោះគឺភាគច្រើននៃចំនួន​អ្នកឆ្លងថ្មីនោះជាយុវវ័យ។ ដូច្នេះយុវជន របស់​យើង​ត្រូវ​តែស្វែងយល់ឱ្យ​ច្បាស់​ដោយសខ្លួនឯងពីបញ្ហាអេដស៍នេះ»។

នាថ្ងៃទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ ឆ្នាំ ២០២២នេះដែរ អង្គការមូលនិធិថែទាំសុខភាពអ្នកជំងឺអេដស៍ (AHF) បាន​អំពាវនាវផងថា បញ្ហាអេដស៍មិនទាន់បញ្ចប់ទេ។

លោក​ ឈឹម សារ៉ាត់ នាយកប្រចាំតំបន់អាស៊ីនៃអង្គការមូលនិធិថែទាំសុខភាពអ្នកជំងឺអេដស៍ (AHF) បានឱ្យដឹងដែរថា ក្នុងឱកាសនៃទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍នេះ អង្គការ AHF ធ្វើឡើងនេះដើម្បីប្រាប់ពិភពលោកថា «យើងអាចធ្វើបាន!» ហើយ​កំពុងប្រើប្រាស់ប្រធានបទ «មិនទាន់បញ្ចប់ទេ» របស់ដើម្បីជំរុញក្រុមអ្នកតស៊ូមតិ និងអ្នកពាក់ព័ន្ធនៅទូទាំងអាស៊ី ឱ្យយកចិត្តទុកដាក់លើមេរោគអេដស៍/ជំងឺអេដស៍។

លោកបានអះអាងថា នៅក្នុងតំបន់មួយចំនួននៃទ្វីបអាស៊ី ជាពិសេសក្នុងតំបន់មានចំនួនប្រជាជនរស់នៅច្រើន កា​រឆ្លងមេរោគអេដស៍ថ្មីៗកំពុងកើនឡើង ដែលពួកគេធ្លាប់បានមើលឃើញកាធ្លាក់ចុះកាលពីមួយទសវត្សរ៍កន្លងមក៕

ដោយ៖នាង សុគន្ធា