កង់បេរ៉ា៖ ថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអូស្ត្រាលី លោកស្រី ផេនី វង់ (Penny Wong) បានលើកឡើងថា ប្រទេសអូស្ត្រាលីកំពុងខិតខំរក្សាទំនាក់ទំនងល្អជាមួយប្រទេសចិន ប៉ុន្តែហាក់មិនអាចវិលត្រឡប់ដូចដើម ជាពិសេសទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ច។​ សម្រាប់អូស្ត្រាលី ចិនគឺជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំបំផុតអស់រយៈពេល ១៥ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។

គួរដឹងដែរថា រយៈពេលប្រាំបួនឆ្នាំដែលរដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលីត្រូវបានដឹកនាំដោយគណបក្សអភិរក្សនិយម ទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីរវាងអូស្ត្រាលី និងចិនមានភាពចម្រូងចម្រាសយ៉ាងខ្លាំង ប៉ុន្តែសញ្ញានៃភាពប្រសើរឡើងហាក់កំពុងចាប់ផ្ដើមកើតមាន បន្ទាប់ពីគណបក្សការងារ ដែលជាបក្សកណ្តាលឆ្វេងនិយមរបស់លោកស្រី វង់ បានជាប់ឆ្នោត និងដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលកាលពីជិតមួយឆ្នាំមុន។

ជាក់ស្ដែង កិច្ចប្រជុំរវាងរដ្ឋមន្ត្រី និងរដ្ឋមន្ត្រីបានបន្តរៀបចំឡើងវិញ ហើយប្រទេសចិនបានលុបចោលការរឹតបន្តឹងលើការនាំចូលធ្យូងថ្មរបស់អូស្ត្រាលី។ ម៉្យាងទៀត អូស្ត្រាលីក៏សង្ឃឹមថា របាំងពន្ធរយៈពេល ៣ ឆ្នាំដែលបានដាក់ទៅលើស្រូវ​សាឡីរបស់អូស្ត្រាលីនឹងត្រូវបានដកចេញក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែខាងមុខនេះ។​

 លោកស្រី វង់ បានរំលេចថា ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំងពីរមិនអាចត្រលប់ទៅសភាពល្អប្រសើរខ្លាំងដូចកាលពីមុននោះទេ ពោលគឺលោកស្រីចង់សំដៅទៅកាន់អំឡុងពេលដែលនាយករដ្ឋមន្ត្រីអភិរក្សនិយម លោក ចន ហូវឺដ (John Howard) ដែលបានកាន់អំណាចចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩៦ រហូតដល់ឆ្នាំ២០០៧ ដោយកាលនោះ ពាណិជ្ជកម្មត្រូវបានបំបែកចេញពីរឿងនយោបាយ និងយុទ្ធសាស្ត្រអាទិភាពក្នុងតំបន់។​

លោកស្រី វង់ បាននិយាយទៅកាន់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានថា ៖ «ខ្ញុំច្បាស់ណាស់ថា យើងកំពុងស្វែងរកគ្រប់មធ្យោបាយដើម្បីទទួលបានទំនាក់ទំនងមួយដែលប្រកបដោយស្ថិរភាព។ ប៉ុន្តែ ខ្ញុំគិតថាប្រទេសទាំងពីរបានដឹងយ៉ាងច្បាស់ថា យើងមិនអាចត្រលប់ទៅកាន់ទំនាក់ទំនងដូចកាលពី ១៥ ឆ្នាំមុននោះទេ»។​

លោកស្រីបានបន្ថែមថា ៖ «ក្នុងអំឡុងសម័យកាលរបស់លោក ហូវឺដ អ្នកអាចមានទំនាក់ទំនងជាយុទ្ធសាស្រ្តជាមួយស​ហរដ្ឋអាមេរិក ហើយមានទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចជាមួយប្រទេសចិន ដោយពិភពលោកនៅដាច់ដោយឡែកពីគ្នា។ ប៉ុ​ន្តែ បច្ចុប្បន្ននេះ យើងមិនអាចរស់នៅក្នុងពិភពលោកបែបនោះទៀតនោះទេ»។​

គួររំឭកដែរថា ប្រទេសចិនបានដាក់របាំងពាណិជ្ជកម្មទាំងផ្លូវការ និងក្រៅផ្លូវការជាបន្តបន្ទាប់ទៅលើការនាំចេញរបស់អូស្ត្រាលីក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ជាពិសេសចាប់តាំងពីរដ្ឋាភិបាលក្នុងអាណត្តិមុនដែលបានធ្វើឱ្យទីក្រុងប៉េកាំងមានការខឹងសម្បារ តាមរយៈការអំពាវនាវឱ្យមានការស៊ើបអង្កេតដោយឯករាជ្យទៅលើមូលហេតុ និងទំនួលខុសត្រូវទៅលើជំងឺរាតត្បាតកូវីដ១៩។

ខណៈដែលម្ចាស់ធុរកិច្ចអូស្ត្រាលី និងក្រុមមេដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលកំពុងទន្ទឹងរង់ចាំប្រទេសចិនដកចេញរបាំងពាណិជ្ជកម្ម ក្នុងនោះរួមមាន ស្រា ឈើប្រណិត និងអាហារសមុទ្រជាដើម លោកស្រី វង្ស ឯណោះវិញ បានចង្អុលបង្ហាញថា «ការធ្វើពិពិធកម្មទៅកាន់ទីផ្សារផ្សេងទៀត គឺជាជម្រើសដ៏ឆ្លាតវៃបំផុតដែលយើងត្រូវធ្វើ»។​

ទោះយ៉ាងក្តីលោកស្រីបញ្ជាក់​ថា ៖ «បើទោះបីជាបង្កើនការធ្វើពិពិធកម្មទីផ្សារក៏ដោយ ប្រទេសចិននឹងនៅតែជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំបំផុតរបស់ប្រទេសអូស្ត្រាលី សម្រាប់ថ្ងៃអនាគត និងជាប្រភពនៃវិនិយោគបរទេសដ៏មានសក្ដានុពល ដែលវាបានឆ្លើយតបនឹងផលប្រយោជន៍ជាតិរបស់យើង»។​​

លោកស្រីក៏បានយល់ស្របជាមួយប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ចូ បៃដិន (Joe Biden) ដែលថាអាមេរិកត្រូវការបង្កើតបណ្តាញទំនាក់ទំនងណាមួយចិន ដើម្បីកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការយល់ច្រឡំណាមួយកើតឡើង និងការគិតខុសផ្នែកយោធា ដូចដែលធ្លាប់បានបង្កើតឡើងក្នុងអំឡុងពេលសង្គ្រាមត្រជាក់រវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងអតីតសហភាពសូវៀត។​

«លោកប្រធានាធិបតី បៃដិន បានស្នើទៅកាន់ប្រទេសចិន ដើម្បីឈានឆ្ពោះទៅរកការយល់ព្រមលើការបង្កើតវិធីសាស្ត្របង្ការមួយដែលវា​នឹងផ្ដល់​ផលប្រយោជន៍ដល់​ពិភពលោក​ទាំងមូល ប្រសិនបើសំណើរបស់លោក បៃដិន ​ទទួលបានជោគជ័យ» នេះជាប្រសាសន៍របស់លោកស្រី​ វង់។

លោកស្រីបានសង្កត់ធ្ងន់ថា «ខ្ញុំបាននិយាយអំពីរឿងនេះទៅកាន់សមភាគីចិន និងទៅកាន់អ្នកកាន់តំណែងមុនៗរបស់គាត់។ ហើយ​ខ្ញុំ​នឹង​នៅតែបន្តនិយាយអំពីបញ្ហានេះ​»។ ការលើកឡើងនេះ លោកស្រី វង្ស ចង់​សំដៅ​ទៅ​លើ​រដ្ឋមន្ត្រី​ការ​បរទេស​ចិនបច្ចុប្បន្ន លោក ឈីន កាង (Qin Gang) និងអតីត​​​រដ្ឋមន្ត្រី​ការ​បរទេស​ចិន ​លោក វ៉ាង យី (Wang Yi)៕

ប្រែសម្រួល៖ធា សុណា

ប្រភព​៖ ​Australia says Chinese relations won’t improve to past highs