ក្វាតេម៉ាឡា៖ ថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣ ប្រធានាធិបតីប្រទេសក្វាតេម៉ាឡា (Guatemala) លោក អាលេចានដ្រូ ហ្គាម៉ាថី (Alejandro Giammattei) បានធ្វើដំណើរមកដល់កោះតៃវ៉ាន់ ក្នុងគោលបំណងពង្រឹងទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយកោះមួយនេះ។ ដំណើរបំពេញទស្សនកិច្ចនេះ បានធ្វើឱ្យប្រទេសចិនមានការមិនពេញចិត្តយ៉ាងខ្លាំង។

គួរបញ្ជាក់ថា ប្រទេសក្វាតេម៉ាឡា គឺជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសមួយចំនួនទៀតដែលនៅទទួលស្គាល់អធិបតេយ្យភាពរបស់តៃវ៉ាន់។ យ៉ាងណក៏ដោយ ចំនួនប្រទេសដែលទទួលស្គាល់តៃវ៉ាន់ បានធ្លាក់ចុះក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ដោយសារតែទីក្រុងប៉េកាំង បានព្យាយាមដាក់ទីក្រុងតៃប៉ិឱ្យនៅក្រៅឆាកអន្តរជាតិ។​

ប្រទេសចិនចាត់ទុកកោះតៃវ៉ាន់ជាផ្នែកមួយនៃទឹកដីរបស់ខ្លួន ដែលនឹងត្រូវដណ្តើមយកមកវិញនៅថ្ងៃណាមួយ ហើយចិ​ន​ក៏មិនបានអនុញ្ញាតឱ្យប្រទេសផ្សេងទៀតទទួលស្គាល់ទាំងរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំង និងទីក្រុងតៃប៉ិក្នុងពេលតែមួយបា​នឡើយ។

 កាលពីថ្ងៃចន្ទ រូបភាពមួយបានចេញផ្សាយដោយក្រសួងការបរទេសតៃវ៉ាន់ ដោយបានបង្ហាញថា លោ​ក ហ្គាម៉ាថី ត្រូវបានអមដំណើរនាំផ្លូវដោយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសតៃវ៉ាន់ លោក ចូសេហ្វ វូ (Joseph Wu) នៅពេលដែ​លលោកទើបនឹងមកដល់អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតាវយ័ន (Taoyuan)។​

គួររំឭកថា មុនពេលចាកចេញឆ្ពោះទៅកាន់ទីក្រុងតៃប៉ិ លោក ហ្គាម៉ាថី បាននិយាយថា លោកមានគោលបំណងធ្វើដំ​ណើរទស្សនកិច្ចមួយដើម្បីជាការផ្ញើសារយ៉ាងច្បាស់ថា ប្រទេសនានាមានសិទ្ធិក្នុងការគ្រប់គ្រង និងស្វ័យសម្រេចដោយខ្លួ​នឯង។

ក្នុងអំឡុងពេលទស្សនកិច្ចរបស់លោក ចាប់ពីថ្ងៃចន្ទ រហូតដល់ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ លោក ហ្គាម៉ាថី គ្រោងនឹងថ្លែងសុន្ទរកថានៅ​ឯសមាជរបស់តៃវ៉ាន់ និងទៅទស្សកិច្ចក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យានៅទីក្រុងថាយឆុង (Taichung) ដែលស្ថិតនៅភាគខា​ងត្បូងនៃទីក្រុងតៃប៉ិ។​

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិនលោកស្រី ម៉ៅ នីង (Mao Ning) បានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា ៖ «ឯករាជ្យភាព និងចលនាអបគមន៍របស់តៃវ៉ាន់ គឺជាការប្រឆាំងនឹងប្រវត្តិសាស្ត្រ ហើយគ្មានអ្វីក្រៅពីល្បិចបោកបញ្ឆោតខ្លួនឯងដោយអាជ្ញាធរគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យរីកចម្រើននោះទេ»។

លោកស្រីបានបន្តថា ៖ «គេ​មិន​អាច​បញ្ឈប់​និន្នាការ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នៃ​ការ​បង្រួបបង្រួម​គ្នា​របស់​ចិន​បាននោះ​ទេ»។

គួរដឹងដែរថា​ ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ហ្គាម៉ាថី ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់ លោកស្រី សៃ អ៊ីងវេន (Tsai Ing-wen) បានបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសក្វាតេម៉ាឡា និងប្រទេសបេលី (Belize) ដែលជាប្រទេសអាមេរិកកណ្តាលតែមួយគត់មួយទៀតដែលនៅបន្តរក្សាទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយតៃវ៉ាន់ចាប់តាំងពីប្រទេសហុងឌូរ៉ាស (Honduras) បានផ្លាស់ប្តូរទំនាក់ទំនងការទូតពីតៃវ៉ាន់ទៅរកចិនកាលពីខែមុន។​

អំឡុង​ពេលដែលលោកស្រី សៃ ​បានធ្វើ​ដំណើរ​ត្រឡប់​ទៅ​ទីក្រុងតៃប៉ិ​វិញ លោកស្រីបានឆ្លៀតចុះចត​នៅ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ដើម្បី​ចូលជួប​ប្រធាន​សភាអាមេរិក លោក ខេវិន ម៉ាក់ខេធី (Kevin McCarthy)។ ជាការឆ្លើយតប ចិនបានធ្វើសមយុទ្ធយោធារយៈពេលបីថ្ងៃជុំវិញកោះតៃវ៉ាន់ ដោយបានធ្វើការហាត់សមបាញ់ប្រហារគោលដៅមួយចំនួន និងបានធ្វើការបិទច្រកចេញចូលកោះមួយនេះ។​

​​គេសង្កេតឃើញថា ទំនាក់ទំនងរវាងតៃវ៉ាន់ និងប្រទេសប៉ារ៉ាហ្កាយ (Paraguay) ក៏កំពុងស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពហានិភ័​យផងដែរ ដោយបេក្ខជនមកពីគណបក្សប្រឆាំង លោក អេហ្វ្រេន អាលេហ្គរ៍ (Efrain Alegre) ត្រូវបានគេរាយការណ៍ថា លោកនឹងប្តូរពីការទទួលស្គាល់តៃវ៉ាន់ ទៅបង្កើតទំនាក់ទំនងជាមួយទីក្រុងប៉េកាំងវិញ ប្រសិនបើលោកជាប់ឆ្នោតក្នុ​ង​ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីនៅថ្ងៃទី៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣ ខាងមុខនេះ៕

ប្រែសម្រួល៖ធា សុណា ប្រភព​៖ ​Guatemalan president in Taiwan for visit that has drawn China’s ire