បាត់ដំបង៖ ស្រុកសំឡូតដែលមានសហគមន៍ចំនួន១៤ និងមានប្រជាសហគមន៍ប្រមាណ៧០០គ្រួសារ បាន ចាប់យកនិងកំពុងទទួលផលគាប់ប្រសើរពីរបរ​ចិញ្ចឹមឃ្មុំដែលជារបរបន្ថែម​ដោយ​ទទួលបាន​ការ បណ្តុះ បណ្តាលពី​មូលនិធិម៉ាកដក្សចូលីភីត ឬ អឹមជីភី(Maddox Jolie-Pitt Foundation )។

អ្នកស្រី ជៃ រ៉ង ជាប្រជាសហគមន៍មួយរូបក្នុងស្រុកសំឡូតដែលស្ថិតក្រោមគម្រោងចិញ្ចឹមឃ្មុំរបស់ MJPបានឱ្យដឹងថាចាប់តាំងពីអ្នកស្រីផ្តើមរបរចិញ្ចឹមឃ្មុំជីវភាពរបស់អ្នកស្រីមានភាពប្រសើរឡើង ហើយ​វាបានក្លាយជាប្រភពចំណូលសំខាន់ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់កូនចៅក្នុងការបន្តការសិក្សា។អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា៖«របរចិញ្ចឹមឃ្មុំនេះជួយខ្ញុំផ្គត់ផ្គង់កូនរៀនរហូតដល់ចប់សាកលវិទ្យាល័យ ផ្គត់ផ្គង់ ចៅរៀន ផង និង​ទិញ​របស់ប្រើប្រាស់ចូលក្រុមគ្រួសារផង។ តាមពិតទៅ ការចិញ្ចឹមឃ្មុំនេះគឺជាមុខរបរបន្ថែមឬមុខរបរទី២ដោយ​កាលពីមុនខ្ញុំគ្រាន់តែជា កសិករដាំ​ដំឡូង ដាំពោត និងសណ្តែក»។

ក្រោយពីទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលពីគម្រោង MJP ក្នុងឆ្នាំ២០១៩ អ្នកស្រី ជៃ រ៉ង បានឱ្យ​ដឹង​ថា ខ្លួន​បានយល់​ពីរបៀបពិនិត្យមើល​ស្តេចឃ្មុំ យល់ដឹងពីការថែទាំ ការចិញ្ចឹម គួរយកវា​ទៅដាក់នៅ កន្លែងណា ពេលណាផ្កាណានិងរដូវណាជាដើមរួមទាំងយល់ដឹងពីសត្វដែលបំផ្លាញវា។ តាម​គម្រោង​​​របស់ MJP បានផ្តល់​​​ឱ្យក្នុងមួយគ្រួសារឃ្មុំមួយធុង ខណៈលោកស្រី រ៉ង បានចិញ្ចឹម និងបន្តពង្រីក បំបែកធុង​រហូតដល់ បានឃ្មុំ ២៥ធុងនាពេលបច្ចុប្បន្ន។

ចំពោះទិន្នផល សម្រាប់រដូវណាដែលផ្កាហុចផលល្អ អ្នកស្រី ជៃ រ៉ង និយាយថា ​ត្រឹមកន្លះខែគឺអាច​ប្រមូលផល​បានម្តង។ ដោយឡែកសម្រាប់ឃ្មុំចំនួន ១០ធុង អ្នកស្រីអាចប្រមូលបានទឹកឃ្មុំចំនួន ពីរ ប៊ីដុង ក្នុងមួយប៊ីដុងមានចំណុះ ២៥លីត្រ ហើយក្នុងមួយលីត្រមានតម្លៃចន្លោះពី ៦-៧ម៉ឺនរៀល។

ប្រជាសហគមន៍រូបនេះបានរៀបរាប់ឱ្យដឹងថា៖«សម្រាប់ការចិញ្ចឹមឃ្មុំក្នុង ២៥ធុង ហ្នឹង យើងមើល​តែម្តង​ទេក្នុងមួយខែ។ មួយវិញទៀតបើប្រៀបធៀបទៅនឹង ការដាំដុះទាល់តែ ២-៣ ខែទើបអាចប្រមូលផលម្តង តែបើសម្រាប់ឃ្មុំត្រឹមកន្លះខែយើងអាច​ប្រមូលផលបានហើយ»។

ដោយឡែក លោក ម៉ិល សាម៉េត ប្រធានគ្រប់គ្រងកម្មវិធី​កសិកម្មនិងការចិញ្ចឹមឃ្មុំនៃ​មូលនិធិ​ម៉ាកដក្សចូលីភីត បានរៀបរាប់ស្រដៀងគ្នានេះថា ការចិញ្ចឹមសត្វឃ្មុំបានផ្តល់នូវអត្ថប្រយោជន៍ ដល់​សហគមន៍ជាច្រើន ព្រោះថាក្រៅពីជួយបង្កាត់កេសរផ្លែឈើឱ្យជាប់ផ្លែច្រើនហើយ ទឹករបស់វាគេនៅអាច​លក់ រកប្រាក់កម្រៃសម្រាប់ជួយលើកស្ទួយជីវភាពគ្រួសារទៀតផង។ លោកបានឱ្យដឹងថា៖ «ពីដើម​មកក៏មិនមែនអ្នកចូលចិត្តចិញ្ចឹមឃ្មុំអីដែរ តែក៏ចាប់អារម្មណ៍នៅពេល​ឃើញ MJP គាត់ធ្វើ ណាមួយ​សហគមន៍យើងក៏មិនសូវជារកអីបានដែរ គ្រាន់បានជាទឹកឃ្មុំលក់ផ្គត់ផ្គង់​ជីវភាព និយាយទៅនេះ​ជាមុខរបរទី២»។

ប្រធានគ្រប់គ្រងកម្មវិធី​ចិញ្ចឹមឃ្មុំរូបនេះបាននិយាយថា ឃ្មុំក្រោមកម្មវិធីរបស់ខ្លួនជាឃ្មុំចិញ្ចឹម យកពូជ​បង្កាត់មកពីប្រទេសនៅអឺរ៉ុបហើយមកដល់ពេលនេះមានសមាជិកចូលរួមចិញ្ចឹមឃ្មុំ មានចំនួន​ប្រមាណ​៣០នាក់ ហើយ ក្នុងនោះធុងឃ្មុំមានចំនួនជាង ១០០។

លោកថា «កាលពីមុនមកធុងដែលជាសម្បុកសត្វឃ្មុំរបស់យើងមានប្រមាណ១៨០ធុង តែនៅពេល​បច្ចុប្បន្ន​​នៅសល់ត្រឹម ៨០ធុងឬ១០០ធុង ដោយសារ រដូវក្តៅ ទើបកន្លងផុតទៅថ្មីៗមកនេះ»។

ជាមួយគ្នានេះឯកឧត្តម នេត្រ ភក្រ្តា រដ្ឋលេខាធិការ និងជាមន្រ្តីនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន បានគូស​បញ្ជាក់ថា៖ «ក្រសួងបរិស្ថានបានសហការជាមួយអង្គការយូណេស្កូ និងអង្គការផ្សេងៗ ហើយបាន​និង​កំពុងរៀបចំផែនទីបង្ហាញផ្លូវ ដើម្បីនឹងរៀបចំផែនការជាតិសម្រាប់ការចិញ្ចឹមឃ្មុំប្រកប ដោយ​និរន្ដរភាព និងសម្រាប់ការអភិរក្សឃ្មុំព្រៃនៅកម្ពុជា»។

ឯកឧត្តម នេត្រ ភក្រ្តា បានថ្លែងថា នៅកម្ពុជាយើងមានប្រភេទឃ្មុំច្រើនប្រភេទរស់នៅតាមតំបន់​ការពារធម្មជាតិ និងបានផ្ដល់ប្រយោជន៍ជាច្រើនដល់ប្រជាជន។ ដោយសារតែតម្រូវការទឹកឃ្មុំខ្ពស់ ដូច្នេះការប្រមូលផលពីក្នុងព្រៃតែមួយមុខគឺមិនរួចទេ ។អ៊ីចឹង!ការចិញ្ចឹមឃ្មុំក៏ជាផ្នែកមួយសំខាន់ ហើយវា​ជាផ្នែកមួយនៃការការពារ និងថែរក្សាពូជឃ្មុំផង និងការបង្កើនជីវភាពសម្រាប់ពួកគាត់ផង។

ឯកឧត្តមបន្តឱ្យដឹងទៀតថា «ការរៀបចំផែនការអភិរក្សឃ្មុំឱ្យមាននិរន្ដរភាពគឺ ១.ដើម្បីធានានូវការ​ផ្គត់ផ្គង់ទឹកឃ្មុំប្រើប្រាស់ ទី២.គឺសត្វឃ្មុំនេះជាជីវៈចម្រុះ ហើយដែលយើង​អាចយកទឹកវា​មកប្រើប្រាស់​បាន តែយើងត្រូវមើលថែ ឃ្មុំឱ្យលើសពីការផ្ដល់ទឹកឃ្មុំ តែវាបានដើរតួនាទី​យ៉ាងសំខាន់ក្នុងការអភិរក្ស​ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី»។

ឯកឧត្តម នេត្រ ភក្រ្តា បានបញ្ជាក់ថា ការដែលយើងខំប្រឹងការពារ និងអភិរក្សធនធានព្រៃឈើនេះ គឺវាជាជម្រកដ៏សំខាន់ សម្រាប់សត្វឃ្មុំ ហើយវាក៏ជាជម្រក ជាទីកន្លែងសំខាន់ ជាចំណីរបស់សត្វឃ្មុំដើម្បី​វាអាចបង្កើតជាទឹកឃ្មុំ បាន។ កន្លងទៅនេះ យើងពន្យល់ប្រជាពលរដ្ឋ បង្រៀនពួកគេឱ្យយកឃ្មុំ​នប្រកបដោយនិរន្តរភាព ដោយការយកទឹកឃ្មុំ តែមិនហូបសាច់ទេ។ ឃ្មុំព្រៃក៏ដូចគ្នា ដែលកន្លងមកពលរដ្ឋ​តែងយកផ្សែង​ទៅដុត ដែលធ្វើឱ្យឃ្មុំរត់ចោលសម្បុក។ អ៊ីចឹង! ការដែលយកឃ្មុំប្រកបដោយនិរន្តរភាព យើងត្រូវណែនាំ ពន្យល់ពលរដ្ឋ ទាំងអនាម័យ ទាំងវិធីសាស្ត្រនៃការថែរក្សានិរន្តរភាព៕

ដោយៈ ស្រ៊ុន សិរីវឌ្ឍនៈ