គំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវ (BRI) ដោយពេលខ្លះគេស្គាល់ថា ផ្លូវសូត្រថ្មី (New Silk Road) ហើយ ពេលខ្លះគេហៅថា «ខ្សែក្រវ៉ាត់១ផ្លូវ១» (One Belt On Road =OBOR) ដែលជាយុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសកលដែលផ្តួចផ្តើមដំបូងដោយប្រទេសចិនកាលពី៩ឆ្នាំមុន ក្នុងឆ្នាំតែមួយពេលដែលប្រធានាធិបតី ស៊ី ជីនភីង ទើបឡើងកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីប្រទេសចិន បានធ្លាក់ប្រជាប្រិយភាព និងរងភាពស្រអាប់ ដោយសារការបញ្ចេញផែនការអភិវឌ្ឍន៍ថ្មីៗក្នុងភាពជាដៃគូរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់អាមេរិកនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។

Nikkei ដែលជាកាសែតហិរញ្ញវត្ថុធំបំផុតមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងតូក្យូប្រទេសជប៉ុន បានចេញសេចក្តីរាយការណ៍ដ៏វែងមួយ ដោយពិនិត្យមើលនូវ សកម្មភាពវិនិយោគក្រោមឥទ្ធិពលនៃគម្រោងរបស់ចិនមួយនេះ ដោយបានលើកឡើងថា ការគិតមមៃរបស់ចិនមានស្រមោលកាន់តែងងឹត ដោយសារ មហាអំណាច នៅអឺរ៉ុប និងប៉ាស៊ីហ្វិកប្រកួតប្រជែងជាមួយគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ «ផ្លូវសូត្រថ្មី» របស់ទីក្រុងប៉េកាំង ហើយផ្តល់ជម្រើសដល់ដៃគូពាណិជ្ជកម្មអាស៊ីរបស់ពួកគេ។

តំបន់ស៊ីអាគ្នេយ៍ដែលមានប្រទេស១០និងមានប្រជាជនជាង៦០០លាននាក់ ដែលចិនបានផ្តួចផ្តើមគម្រោងផ្លូវរថភ្លើងល្បឿនលឿនភ្ជាប់ប្រាំប្រទេសពីចិនទៅកាន់សិង្ហបុរី ជាផែនការមួយជាក់ស្តែងដែលផ្តល់មូលនិធិដោយប្រទេសចិន ប៉ុន្តែគម្រោងស្ពាន កំពង់ផែបានផ្ទុះឡើងដើម្បីបំពេញតម្រូវការហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៃប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចលូតលាស់លឿនបំផុតមួយចំនួន និងមជ្ឈមណ្ឌលផ្គត់ផ្គង់ខ្សែសង្វាក់សំខាន់ៗ ហើយត្រូវបានប្រទេសផ្សេងៗចូលរួមផ្តល់ហិរញ្ញប្បទាន។

តាមការចេញផ្សាយរបស់សារព័ត៌មាន Nikkei ទីក្រុងតូក្យូគឺជាម្ចាស់ជំនួយដ៏សំខាន់ដែលនៅពីក្រោយផ្លូវដឹកជញ្ជូន និងរថភ្លើងក្នុងតំបន់នេះយូរមកហើយ ប៉ុន្តែទីក្រុងប៉េកាំងបានផ្លាស់ប្តូរហ្គេមនេះ នៅពេលដែលចិនបានចាប់ផ្តើមនៅលើគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវ (BRI) ជិតមួយទសវត្សរ៍មុន ដើម្បីបង្កើតបណ្តាញពាណិជ្ជកម្មរបស់ខ្លួន ដោយភ្ជាប់តំបន់អាស៊ី អឺរ៉ុប និងអាហ្វ្រិក។

ប៉ុន្តែ ពេលនេះរូបមន្តនៃល្បែងផ្គុំរូបកំពុងផ្លាស់ប្តូរម្តងទៀតនៅពេលដែលគម្រោងទឹកប្រាក់រាប់ពាន់លានរបស់ទីក្រុងប៉េកាំងបង្កឱ្យមានការឆ្លើយតបពីសត្រូវប្រជាធិបតេយ្យ ដែលដឹកនាំមុខដោយសហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ពួកគេព្យាយាមទាក់ទាញតំបន់តាមរយៈគម្រោងផ្សេងៗ។

Nikkei បានរាយការណ៍ថា មហាអំណាចគូប្រជែងទាំងនេះបានប្រកាសអំពីគម្រោងរដ្ឋកូនកាត់ និងពាណិជ្ជកម្មប្រកបដោយមហិច្ឆតា និងស៊ីសង្វាក់គ្នា។ រដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់អូស្រ្តាលីត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងបង្កើនជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ សហភាពអឺរ៉ុបចង់ចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាមួយអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ហើយសហរដ្ឋអាមេរិកបានដឹកនាំក្រុមប្រទេស G7 ដែលជាការឆ្លើយតបដ៏ឈ្លាសវៃ ចំពោះគម្រោង«BRI» ដែលជាមូលនិធិជំនួយហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ៦០០ពាន់លានដុល្លារដែលបានចាប់ផ្តើមនៅក្នុងខែមិថុនាឆ្នាំនេះ។ ប្រទេសខ្លះស្នើឱ្យក្រុមហ៊ុនយក្សឥណ្ឌាចូលរួមក្នុងកិច្ចការនេះផងដែរ។

ការផ្តល់ជំនួយចម្រុះគ្នា ពាណិជ្ជកម្ម និងនយោបាយពិតប្រាកដដែលហូរមកកាន់តំបន់នេះ បង្កើតជាសំណួរសំខាន់មួយ៖ តើដៃគូប្រកួតប្រជែងរបស់ចិនយឺតពេលក្នុងការស្វែងរកកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជំនាន់ក្រោយរបស់អាស៊ីអាគ្នេយ៍មែនទេ?

Terence Wood អ្នកស្រាវជ្រាវនៅមជ្ឈមណ្ឌលគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍ អ្នកសិក្សាវិភាគ អូស្ត្រាលី និងជាអតីតមន្ត្រីជំនួយនូវែលសេឡង់បាននិយាយថា៖«Chinamania កំពុងដឹកនាំតួអង្គនយោបាយរបស់យើងដើម្បីធ្វើការសម្រេចចិត្តយ៉ាងរោលរាល»។ នេះបើតាម Nikkei។

លោកអះអាងថា ប្រទេសអ្នកមានកំពុងផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដល់គម្រោងមួយចំនួនដោយផ្អែកលើការគំរាមកំហែងរបស់ប្រទេសចិន ជាជាងការចង់បានរបស់ប្រទេសអ្នកទទួលទៅទៀត។

សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកធុរកិច្ចអន្តរជាតិ Pavida Pananond នៅឯសាកលវិទ្យាល័យ Thammasat របស់ប្រទេសថៃបានស្វាគមន៍មូលនិធិ G-7 ប៉ុន្តែបានសួរថាតើចំនួនប៉ុន្មាននឹងសម្រេចបាននិងរបៀបដែលគម្រោងក្នុងចំណោម «ប្រទេសដែលមានផលប្រយោជន៍ចម្រុះ»នឹងត្រូវបានជ្រើសរើស។

សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកធុរកិច្ចអន្តរជាតិបានប្រាប់ Nikkei Asia ថា៖«បញ្ហាទាំងនេះអាចកាត់បន្ថយឥទ្ធិពលពិតប្រាកដនៃផែនការរបស់ក្រុមប្រទេស G-7 និងបង្កើនការសង្ស័យថាតើការប៉ុនប៉ងនេះកាន់តែមានដើម្បីប្រឆាំងនឹងអំណាចភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចដែលកំពុងកើនឡើងរបស់ប្រទេសចិនឬយ៉ាងណា»។

សាស្រ្តាចារ្យសេដ្ឋកិច្ចនេះបន្ថែមថា៖«វានៅតែត្រូវបានមើលឃើញថាតើគម្រោងនេះអាចតាមទាន់ BRI របស់ចិនឬអត់»។

ប្រទេសជប៉ុនបានគ្រងមកុដក្នុងនាមជាអ្នកផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានផ្នែកហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដ៏ធំបំផុតរបស់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ជាមួយនឹងជំនួយនាពេលថ្មីៗនេះចាប់ពីប្រាក់កម្ចីការប្រាក់ ០,១ភាគរយ សម្រាប់កំពង់ផែប៉ាទីមបាន (Patimban) របស់ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី រហូតដល់រថភ្លើងក្រោមដីនៅក្នុងប្រទេសនោះ វៀតណាម និងហ្វីលីពីន។ សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលជាម្ចាស់ជំនួយបរទេសកំពូលរបស់ពិភពលោកទាំងមូលបានប្រកាសកាលពីខែឧសភាអំពីភាពជាដៃគូដឹកជញ្ជូនជាមួយសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងការផ្តល់មូលនិធិថាមពលស្អាតសម្រាប់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធអាស៊ាន។

ការចាប់បដិសន្ធិឡើងវិញដោយចៃដន្យបំផុតនៃផ្លូវសូត្ររបស់ប្រទេសចិននៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍គឺប្រហែលជាផែនការសម្រាប់បណ្តាញរថភ្លើងល្បឿនលឿនដែលឆ្លងកាត់ប្រទេសចំនួនប្រាំ។ ប្រទេសចិនបានដាក់ផ្លូវសម្រាប់ «ផ្លូវដែកសូត្រ» ដើម្បីទៅដល់ប្រទេសសិង្ហបុរីតាមច្រកឡាវ ថៃ និងម៉ាឡេស៊ី។ ប៉ុន្តែការរីកចម្រើនបានជាប់គាំង ខណៈគូប្រជែងកំពុងហក់ចូលការសាងសង់ផ្លូវគមនាគមន៍នៅកន្លែងផ្សេង។ ស្ពានថៃត្រូវបានផ្តល់មូលនិធិដោយប្រាក់ដុល្លារអូស្ត្រាលី បារាំងនឹងជួយសាងសង់អាកាសយានដ្ឋានឥណ្ឌូនេស៊ី ហើយអ្នកបង់ពន្ធអាមេរិកបានផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដល់ការសិក្សាដើម្បីកែលម្អកំពង់ផែកុងតឺន័រដែលមមាញឹកបំផុតរបស់វៀតណាម។

ការស្ទង់មតិដែលចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី៤ខែកក្កដាបានបង្ហាញថាក្រុមហ៊ុនអឺរ៉ុបនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាមបាននិយាយថា ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធកាន់តែប្រសើរឡើងគឺជាតម្រូវការអាទិភាពរបស់ពួកគេ ខណៈតម្រូវការបន្ទាប់គឺការរៀបចំបទបញ្ញត្តិប៉ុណ្ណោះ។ មន្ត្រីជប៉ុនជាច្រើននាក់ក៏បាននិយាយផងដែរថា ឧបសគ្គខាងភស្តុភារបានបង្កើតជា «ឧបសគ្គ» សម្រាប់វិនិយោគិននៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍៕

ប្រភព៖ Nikkei Asia